Жорий йилда юз берган учта воқеа бизга ўтган асрнинг 90-йилларидан бошлаб, 2010-йилнинг ўрталаригача бўлган муддатда дунёга келган Z авлод (зумерлар)нинг глобал ўзгаришлардаги ролини кўрсатмоқда. Албатта келгусида геосиёсий ўйин қоидаларини белгилашда минтақа аҳолисининг 32 фоизини ташкил қилувчи ёшлар муҳим ўрин тутади.

Бу – деизм ҳақидаги олтинчи дарсимиз. Олдинги дарсимизда таҳлилимиз неъмат юзасидан бўлганди. Мазкур дарсда моликият мавзусини таҳлил қиламиз. Суҳбатдошимиз – яна бир деист. Унга юзланамиз:

“Ал-Ақсо тўфони” операцияси Исроилнинг мавқеига жиддий таъсир қилди. 2023 йил 7 октябрь тонгида Исроил хавфсизлик хизмати одамлар онгига сингдирилганидек бенуқсон ишламаслиги аён бўлди. Беқарор вазият туфайли кўпгина компаниялар ўз капиталларини мамлакатдан олиб чиқиб кетиш пайига тушиб қолишди.

Юз бераётган воқеаларни таҳлил қилсак, кўпчилик мусулмонлар томонидан содир этилган барча террористик ҳужумларда Ғарбнинг ташқи сиёсати қолиб, нуқул Ислом динини айблаётганига гувоҳ бўламиз. Боиси Ғарбнинг ташқи сиёсатини таҳлил қилиш ва унинг терроризм билан алоқадорлигини ўрганиш, содир этилган ҳужумларда Исломни айблашга нисбатан қийинроқ.

Дунёдаги урушлар вайронагарчилик келтириши, инсон ҳуқуқларининг кенг миқёсда бузилиши ва гуманитар халқаро вазиятни издан чиқариши сир эмас. Шунга қарамай, жаҳонда урушларга бутунлай бошқа тарафдан – манфаат нуқтаи назаридан қарайдиган ўйинчилар ҳам бор. Уруш тужжорлари учун турфа халқлар тортаётган азоб-уқубатлар қурол сотишдан олинадиган миллиардлаб долларлик фойдага таққослаганда арзимасдир.

Бир мисол келтирамиз. Ҳар куни неча-неча бемор сенинг шифохонангда текинга даволанади. Сўнгра бошқасининг олдига бориб: “Яхшиям борсиз, агар саховатингиз бўлмаганида, биз қаерга бош урардик, ким биз билан шуғулланарди! Дориларимизни ким берар, бизларни ким даволарди!” дейишса, индамай кетасанми? Асло! “Шифохона меники, сизларни даволаган, малҳамларингизни берган, ҳолингиздан хабар олган менман. Раҳматни менга айтинг!” дейсан. Энди сўровимиз қуйидагича: – Сен энг оддий яхшиликларингнинг ҳам бошқасига берилишига рози бўлолмаяпсан. Аллоҳ таоло бизларга ато этган ниҳоясиз хайр ва эҳсонларнинг бошқасига нисбат берилишига, ташаккур ва миннатдорлик билдирилишига қандай рози бўлсин?

– Сен ишонган яратгувчи ҳикмат эгасими? Ёки ишларини фақат кўнгил очиш учун қилганми? Ҳар ҳолда, бу дунёни шунчалар чиройли яратган ва ҳар борлиққа ўнлаб фазилатлар берган Зот донодир. Зеро, бундай ҳикматли яратиш фақат Ҳаким зотга, яъни ҳикмат соҳибига хос. Бир назар сол, дунёда ҳамма нарсанинг вазифаси бор. Ҳеч нима исроф қилинмайди. Бекор ва беҳуда нарса йўқ. Бу ҳам яратгувчимизнинг доно зотлигини исботлайди. Зотан, буни инкор этсанг, бутун борлиқ сенга қарши туради ва ўзларидаги ҳикматни кўрсатиб, сени ёлғончига чиқаради. Энди эса бироз сен ҳақингда гаплашайлик:

Франциядаги секуляризм сиёсатининг мамлакатдаги мусулмон жамиятига ҳамда унинг радикаллашувига таъсири алоҳида тадқиқ этилиши керак бўлган мавзу ҳисобланади. Бу масала Франция сингари Ўзбекистонда ҳам содир бўлаётган жараёнларнинг қаерга қараб кетаётганини тушуниш учун жуда муҳимдир.

Охирги вақтларда соқоли бор фуқароларимиз ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар томонидан сўроқ қилиниб, соқоллари олдирилаётгани ҳақидаги хабарларни кўп эшитяпмиз. Бунинг асл сабаби нима? Соқол қўйган эркакларнинг юқоридагиларга ёқмаслигими?! Ёки бу ҳам бир исломофобиянинг кўринишими?!

Айни пайтда дунё яна қайта шаклланиш остонасида турибди. Бунинг белгиларини дунёни ларзага солаётган воқеа-ҳодисаларда кўриш мумкин. Россия-Украина урушидан аввалроқ заифлашиб бораётган империя – АҚШ ва янги пайдо бўлган куч – Хитой ўртасидаги уруш қайсидир маънода бошланиб бўлди.