XV асргача бўлган вақт мобайнида мусулмон олимларининг илм-фанга қўшган ҳиссаси таҳсинга лойиқ. Буларни "ал-жабр", "кимё" атамаларидан ҳам англаш мумкин. Ислом дунёсининг нафақат илм, балки санъат, тижорат, сиёсат каби соҳалар ривожига ҳам инкор қилиб бўлмайдиган даражада кўп меҳнати сингган. Унда ҳозирги кунга келиб улар нега Европадан илм борасида ортда қолишди? Бунинг сабаблари нимада? – Профессор Акрам Буғро Экинжи.

Ўтган йили ёзда ўзбекистонлик Райёна Иброҳимова Германияда Бутунжаҳон олимпиадасида олтин медал соҳибаси бўлганди. Немис тили бўйича 62 давлатдан келган ўқувчилар билан беллашиб ғолибликни қўлга киритган ўзбекистонлик қизнинг тасвирлари маҳаллий ва хориж нашрларида тарқалди. Уларда андижонлик Райёна Иброҳимова муҳофазакор оиланинг фарзанди, ҳижобда эканлиги маълум бўлди. Орадан бир йил ўтиб, Райёнанинг суратлари яна ижтимоий тармоқларда тарқалмоқда, у ҳақида постлар ёзилмоқда. Бу гал Райёна Иброҳимова президент Шавкат Мирзиёевдан давлат мукофотини олганидан кўра, унинг ташқи кўриниши тилларга тушди. Ҳамманинг муҳофазакор тасаввуридаги Райёна суратларда ҳижобсиз, бошда дўппи ва бироз пардозли ғарбча классик кўринишда эди. Ижтимоий тармоқлар фойдаланувчилари Райёнанинг ҳижоби президент билан учрашув учун ечтирилганини ёзишди.

Россия ва Озарбайжоннинг давлатлараро муносабатларидаги муаммолари СССР тарқалиши даврида бошланган. Қорабоғ можаросининг дастлабки йилларида Озарбайжон жамияти Россияга нисбатан анча мойил эди. Бироқ 1990 йилнинг январида Совет қўшинларининг Бокуга киритилиши Озарбайжонда Россияга бўлган муносабатга салбий таъсир кўрсатди. Айнан 1990 йил 20 январда Москва аслида Озарбайжонни йўқотди. Озарбайжонда “Қора январь” номини олган ушбу воқеа жамоатчилик онгида Россиянинг босқинчилик сиёсати ҳақидаги қарашларни пайдо қилди.

27 июнь – Матбуот ва Оммавий ахборот воситалари ходимлари куни. Бу соҳада ижод ва меҳнат қилаётган “Азон Глобал” 2017 йилдан буён Ислом ва мусулмонлар дунёсининг овози бўлиб келмоқда. Бу фаолияти учун босим ва цензуранинг турли кўринишлари остида бўлишига қарамай, ўз сўзини айтишдан чекинмаяпти. Глобал миқёсда ҳам диний нашрлар, етакчилар, ҳақ йўлда қалам тебратаётган ижодкорлар маълум бир қатлам учун “хавф”га айланган.

Яқинда Буюк Британия ва унинг иттифоқчилари томонидан Исроилнинг икки юқори лавозимли вазири – Итамар Бен-Гвир ва Бецалель Смотричга қарши жорий қилинган санкциялар кўпчилик томонидан Исроил раҳбариятида кучаяётган экстремизмга қарши муҳим ахлоқий позиция сифатида баҳоланди. Бироқ бу шов-шувли қадам ортида анча ҳисоб-китоб қилинган ва беадаб стратегия ётади. Бу Ғарб давлатларининг Исроилга қарши ҳақиқий жавоби эмас, балки ўзини гўё сионистларнинг ваҳшийликларига қаршидек кўрсатиши, холос. Бу обдон режалаштирилган, чегараланган ва натижаси деярли бўлмаган чоралар кўпроқ бир ҳақиқатни очиб беради: Ғарб ҳукуматлари ўз риторикасига қарамай, Исроилнинг апартеид тизими ва фаластинликларга қарши олиб борилаётган геноцид урушига қарши чиқа олмайди – Муҳаммад Шехада, фаластинлик ёзувчи ва таҳлилчи.

Туркия ҳукумати хавотирда: мамлакатда туғилишлар сони тобора камайиб бормоқда. Расмий маълумотларга қараганда, 2001 йилда ялпи туғилиш коэффициенти 2,38 эди, 2024 йилга келиб эса бу кўрсаткич 1,48 га тушиб қолди. Яъни бир аёл репродуктив даврида туққан болалар сони икки нафарга ҳам етмаяпти. Маълумки, туғилишнинг камайиши бир қатор демографик, ижтимоий ва иқтисодий муаммоларни келтириб чиқаради. Масалан, иш кучи қисқаради, кексалар сонининг ортиши ижтимоий таъминот тизимига юкламани оширади.

Биз ростдан ҳам бу урушдан четда туриб омон қоламизми? Ёки бу уруш биз истасак ҳам, истамасак ҳам барчамизнинг урушимизми? Бу урушни "икки душман ўртасидаги зиддият" деб баҳолаб, нейтрал позицияда туришимиз керакми? Ёки аслида бу жуда хавфли масала бўлиб, Эронни нишонга олаётган кучлар эртага бизни ҳам нишонга олишни режалаштирганми? Агар "Исроил" ғалаба қозонса, Аллоҳ сақласин, у ҳолда унинг олдида ҳеч қандай тўсиқ қолмайди: у навбатма-навбат Миср, Сурия, Иордания, Покистон, Туркия ва бошқа ўлкаларни нишонга олади буни эса унинг раҳбарлари очиқ эълон қилиб бўлган – Доктор Наввоф Такрурий, Бутунжаҳон уламолар ҳайъати аъзоси, Фаластин уламолар ҳайъати раҳбари.

АҚШ президенти Дональд Трамп “Эрон ядровий қуролга жуда яқин” эканини биламан, деб айтди. Лекин у бундай маълумотни қаердан олди? Жавоб аниқ – буни унга Биньямин Нетаньяху айтган. АҚШ разведка идоралари Трампга нима деди? Уларнинг маълумотларига кўра, “Эрон ядровий қурол яратиш устида иш олиб бормаяпти ва олий раҳбар Оятулло Али Хоманаий 2003 йилда тўхтатилган бундай дастурга рухсат бермаган”. Қизиқ, Трамп ўзининг жосусларига ишонмайдими ёки ишонишни истамаяптими? – Пол Крейг Робертс, америкалик сиёсий таҳлилчи.

Эрон-Исроил можароси Россия ва Хитой учун тўғридан-тўғри ҳарбий аралашув эмас, балки стратегик имконият сифатида намоён бўлади. Россия – минтақадаги сиёсий таъсирини сақлаш ва Ғарбга босим ўтказишни мақсад қилган бўлса, Хитой – энергетика хавфсизлиги ва “Бир камар – бир йўл” лойиҳаси доирасида иқтисодий барқарорликка эришишни кўзлайди.

Эрон сионистик режимга нисбатан бир қатор аниқ зарбаларни амалга оширди ва гибрид урушнинг янги босқичини очиб берди. Кенг қамровли ҳужумлар ўрнига – аниқ нуқталарга, ўйланган ва кутилмаган зарбалар билан душманни тезкор жавоб бериш қобилиятидан маҳрум этмоқда. Ҳатто душман элита қисмлари ҳам ҳужумдан ғафлатда қолди – зарбалар “Темир гумбаз” тизимини четлаб ўтди, сиреналар жим бўлди, ракета ва дронлар огоҳлантиришсиз нишонларга етиб борди.