Gʻazo sektorida genotsid boshlanganidan buyon bosqinchi Isroil iqtisodiyoti qariyb 20 foizga qisqardi. Isroil banki mojaro 2025 yil oxirigacha Isroilga taxminan 70 milliard dollarga tushishini bashorat qilmoqda.

AQSh Gʻazo va Gʻarbiy Sohildagi falastinliklarga oʻta zarur yordamlarni koʻrsatuvchi gumanitar dasturlarni qoʻllab-quvvatlash uchun qoʻshimcha 53 million dollar yordam beradi. Yangi paket mojaro vaqtida Gʻazoga etkazilgan Amerika yordamining umumiy miqdorini 180 million dollargacha oshiradi.

AQShning Gʻazoga nisbatan siyosatidan gʻazablangan musulmon etakchilar va siyosatchilar Chikagoda prezident Jo Bayden taklif qilgan yigʻilishda qatnashishdan bosh tortdi. Mamlakatdagi kamida 29 ta arab va musulmon tashkiloti hamda bir qancha jamoat faollari uchrashuvda qatnashishdan bosh tortgani aytilgan jamoaviy maktubni imzoladi.

BMT Xalqaro sudi Isroilga Gʻazoga gumanitar yordamning toʻsiqsiz etkazilishini taʻʻminlash va falastinliklarning huquqlarini buzmaslikni buyurdi. Xalqaro sud Gʻazodagi vaziyat 2024 yil 26 yanvardagi taqiqlardan keyin yanada yomonlashdi, bu esa yangi choralar koʻrishni talab qiladi, deb hisoblaydi.

Oʻtgan hafta Michigan shtatidan respublikachi kongressmen Tim Uolberg Gʻazoni 1945 yil – Ikkinchi jahon urushi oxirida AQSh atom bombalari tomonidan kuli koʻkka sovurilgan Yaponiya shaharlari Nagasaki va Xirosima kabi yoʻq qilishni taklif etdi.

Gʻazoda AQSh maxsus qoʻshinlari boshchiligida amalga oshirilgan qutqaruv operatsiyasi davomida HAMAS qoʻlidagi uch asir, ulardan biri Amerika fuqaroligiga ega, halok boʻldi. Mazkur qatliomda 274 nafar tinch aholi vakili qurbon boʻldi, 698 kishi jarohatlandi.

Isroildagi mehmonxonalarning 10 foizi moliyaviy inqiroz yoqasida turibdi. Gʻazodagi urush boshlanganidan soʻng 2024 yilning dastlabki olti oyida mamlakat mehmonxonalarida 969 ming yoki oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 81 foizga kam sayyoh tunagan. Sayyohlarning kam tashrif buyurayotgani mehmonxona va turizm xizmatlarini koʻrsatib kelayotgan Quddus aholisiga ham salbiy taʻʻsir koʻrsatmoqda.

Umuman olganda, dunyo boʻylab harbiylar global issiqxona gazlari chiqindilarining yillik 5,5 foiziga sababchidir - bu aviatsiya va yuk tashish sanoatinikidan ham koʻproq. Yaqinda Londondagi Qirolicha Meri universiteti xodimlari Gʻazodagi soʻnggi qirgʻinning dastlabki 120 kunida hosil boʻlgan vayronalar 26 ta davlatning yillik chiqindilaridan koʻproq, degan xulosaga kelishdi – London Qirolicha Meri universiteti tadqiqotchilari maqolasidan.

HAMAS bilan urush boshlanganiga qariyb 11 oy boʻldi. Isroil rahbarlari Gʻazo sektoriga hujumni shiddatli tarzda davom ettirayotganiga qaramasdan, urushning oxiri koʻrinmaydi, aksincha, yanada kengroq toʻqnashuvlarga aylanish alomatlari koʻrinyapti, mamlakat iqtisodiyoti esa zoʻriqmoqda. Urush boshlanganidan beri 46 mingga yaqin korxona yopildi, ularning 75 foizi kichik biznes vakillari.

Bir urushni tugatish uni boshlashdan koʻra qiyinroq. Orqaga chekinishni istagan tomon buning uchun ishonchli bahonalar keltirishga majbur. Masʻʻullar yoʻqotishlar va yutuqlarni taqqoslashi, jang avvalida oldiga qoʻyilgan maqsadlardan qay biri amalga oshirilganini aytishi kerak boʻladi. Ayni paytda bir millat oʻzini xavfsizroq his qilayotganini yoki tanaffus shunchaki yangi toʻqnashuvlarga tayyorgarlik koʻrish uchun biroz tin olish ekanini tushunishi oʻta muhim.