13.11.2024 09:56
TikTok уйғур ҳуқуқлари ҳақидаги видеоларни ўчиришни бошлади
TikTok фойдаланувчилари иловадаги уйғурлар ҳуқуқлари бузилишига оид видеолар оммавий равишда ўчирилгани ҳақида хабар беришни бошлади.
Жумладан, уйғур талаба Нафиса Ўғуз яқинда Хитойдаги уйғур геноциди мавзусини муҳокама қилган видеони юклаган эди. Видеода у таниқли турк сиёсатчиси Доғу Перинжик билан мунозарада иштирок этган, бироқ эртаси куни видео “жамият қоидаларини бузгани” учун ўчириб ташланган.
Бундан ташқари, Хитой сиёсатини танқид қилувчи контентлар ҳам олиб ташланмоқда.
Ўзини ҳукуматдан мустақил деб даъво қилганига қарамай, ТикТок Хитой расмийлари манфаатлари йўлида цензурани қўллаб-қувватлаётгани ҳақида хабарлар пайдо бўлмоқда. Платформа алгоритмлари мухолифат қарашларини йўқотиш билан бирга, Хитой ҳукуматини қўллаб-қувватловчи маълумотларнинг кенг тарқалишига ёрдам бермоқда. Уйғур фаоллари саҳифаларининг блокланиши ва видеоларининг ўчирилиши бунга ёрқин мисол бўла олади.
TikTok ва Хитой ҳукумати цензураси
TikTok'да уйғурлар ҳуқуқлари масаласидаги цензура билан боғлиқ бир қанча эътиборга молик воқеалар содир бўлган.
Хитой цензурасини танқид қилувчи видеоларнинг блокланиши (2020-2021)
2021 йилда TikTok Хитой ҳукумати томонидан уйғурлар ҳуқуқларини поймол этилаётгани танқид қилинган видеоларни ўчиришни бошлагани норозиликларга сабаб бўлди. Қизиғи шундаки, компания буни "модерация хатоси" билан изоҳлаб, кечирим сўради. Бироқ кўплаб фойдаланувчилар буни Хитой ҳукумати томонидан уюштирилган цензура натижаси деб даъво қилишди.
Уйғурларни қайта тарбиялаш лагери видео билан боғлиқ воқеа (2020)
2020 йилда Шинжондаги уйғурлар учун қурилган қайта тарбиялаш лагерлари мавжудлиги муҳокама қилинган бир қанча видеолар TikTokдан олиб ташланди. Ушбу видеоларда фойдаланувчилар лагерлардаги шафқатсизлик, қийноқлар ва одамларни уйларидан мажбуран олиб чиқиш ҳақидаги ҳикояларни бўлишди. Бу, шунингдек, Хитой расмийларининг TikTok'ка Хитой имиджига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган маълумотлар тарқалишининг олдини олиш учун қилган босими натижасидир.
Инсон ҳуқуқлари ташкилотлари ҳисоботи (2021)
2021 йилда Human Rights Watch ва Amnesty International каби инсон ҳуқуқлари ташкилотлари TikTokни инсон ҳуқуқларига оид контентни, айниқса Шинжондаги вазиятни бостириш орқали алгоритмик цензура билан шуғулланишда айблади. Ўшанда автомат равишда платформадан #Uighur, #UighurGenocide ёки #Xinjiang каби ҳештегларни ўз ичига олган контентлар чекланган ёки олиб ташланган.
