Turkiyada ayollar huquqi va gender tengligi uchun kurash bahonasida oilada erkaklar mavqeiga zarba berilishi yangi muammolar va nizolarni keltirib chiqarmoqda. Ayniqsa 2011 yil may oyida imzolangan "Istanbul konventsiyasi" oila tanazzulini eng yuqori choʻqqilarga olib chiqdi. Uzoq yillik puxta ishlab chiqilgan reja asosidagi saʻʻy-harakatlar oʻz “mevasi”ni bermay qolmadi – bugun turk jamiyatida turmush qurish va farzand koʻrish yoshlari oshgan, nikohlar soni kamayib, ajralishlar koʻpaygan. Xoʻsh, bunga echim bormi?

Rossiyada joriy yilning dastlabki uch oyida 145 mingta nikoh va 160 mingta ajralish qayd etildi. Mutaxassislarning taʻʻkidlashicha, ajralishlarga moddiy muammolar emas, koʻproq er-xotin oʻrtasida ruhiy rishtalarning zaifligi, bir-biriga moslashish va muzokara oʻtkazish qobiliyatining yoʻqligi sabab boʻlmoqda. Shuningdek, 30 yoshgacha turmush qurganlar orasida ajrashish kamligi kuzatilmoqda.

2024 yil yanvarʻ-mart oylarida Oʻzbekistonda qariyb 48,6 mingta nikoh qayd etildi. Bu oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 900 taga kam. Nikohlarda ayollarning oʻrtacha yoshi 23,3 yoshni, erkaklarning oʻrtacha yoshi esa 28,2 yoshni tashkil etdi. Nikohdan ajralishlar soni 2020 yilning mos davriga nisbatan 1,5 barobarga koʻpaygan.

Imom Buxoriyning «Birrul volidayn» (Ota-onaga yaxshilik qilish) asari ilk bor arab tilidan oʻzbek tiliga tarjima qilindi. Kitobda farzand tarbiyasi, amallarning afzali – ota-onaga yaxshilik qilib, hurmat koʻrsatish, ularning duolarini olish, ota-onaning farzandi haqqiga qilgan duosi mustajob boʻlishi va silai rahm fazilati, qarindoshlarga yaxshilik qilish kabi mavzulardagi 76 ta hadis jamlangan.

Oilani muqaddas bilish insoniyatning eng katta va oʻzgarmas qadriyatlaridandir. Tarixan, insonlar anʻʻanalar, qadriyatlar, din-diyonatni mahkam ushlagan. Endi ayrim toifalar chiqqan va chiqmoqdaki, insonning biologik tur sifatidagi oʻziga xos silsilasini buzishga zoʻr bermoqda. Ularning qadriyatlari, tafakkuri va zehniyatini sogʻlom aql qabul qila olmaydi. Bu qarashlari gʻayri ilmiydir.

Qirgʻiziston bosh vaziri Akilbek Japarov ajrashgan ayollarga ijtimoiy tarmoqlarda sobiq eri va uning oilasi haqida salbiy chiqishlar qilishni taqiqlash taklifini ilgari surdi. U oʻz taklifini bunday chiqishlar qirgʻiz xalqi anʻʻana va qadriyatlariga zidligi bilan izohladi.