Қозоғистон қозоқ тилидаги ахборотлар улушини оширишни режалаштирмоқда

2025 йилдан бошлаб қозоқ тилидаги теле ва радио дастурлар умумий ҳажмининг камида 55 фоизини, 2027 йилдан эса 60 фоизини ташкил қилиши керак. Ҳафталик трансляция ҳажмида хорижий каналларнинг ретрансляцияси 20 фоиздан 10 фоизга қисқартирилади. Тегишли талаб чоршанба куни Қозоғистон парламенти томонидан қабул қилинган “Оммавий ахборот воситалари тўғрисида”ги қонун билан киритилган.

Ташқи ишлар вазирлиги “Қозоғистон Республикасининг миллий хавфсизлигига таҳдид юзага келган тақдирда” хорижий журналистларни аккредитациядан ўтказишни рад этиш ҳуқуқига эга бўлади.

Аввалроқ, 2023 йил октябрь ойида Қозоғистон президенти Қосим Жўмард Тўқаев таълим, медиа ва технология соҳаларида давлат тилидаги эшиттириш контенти улушини оширишни буюрган эди.

“Қозоқ тилини янада ривожлантириш ҳамиша давлат сиёсатининг устувор вазифаларидан бири бўлиб қолади”, — деди Қозоғистон раҳбари матбуот хизмати.

Тўқаев болалар учун анимацион фильмлар яратиш, фильмлар ва илмий адабиётлар ишлаб чиқаришни кенгайтириш, шунингдек, ижтимоий тармоқларда таълим каналларини очиш муҳимлигини таъкидлади.

Шу билан бирга, Қозоғистон президенти ҳар сафар қозоқ тилининг ривожланиши бошқа тилларни камситмасдан, «оқилона» ва «илғор» бўлиши кераклигини таъкидлайди. Бир йил аввал Тўқаев қозоқ тилини билмайдиган одамларга нисбатан зулмга йўл қўйилмаслигини эълон қилган эди.

“Давлат тилини ўрганмаган ва уни зарур даражада билмайдиган фуқаролар ҳеч қандай ҳолатда тилидан келиб чиқиб камситилмаслиги керак”, деди у ва давлат тилини ўрганиш “кундалик нормага айланиши керак”лигини айтди.

Яқинда президент Тўқаев рус тилини ҳимоя қилиб, фуқароларни ўзларини “инклюзивлик ва тушуниш руҳи” билан сингдиришга ва рус тили атрофида “кераксиз талваса” қўзғаш васвасасига тушмасликка чақирганди.