Боку ва Ереван деярли 13 км чегарани белгилаб олди

Ўтган ҳафта Боку ва Ереван биргаликда тузилган протоколни имзоладилар, унда Арманистоннинг Тавуш вилояти ва Озарбайжоннинг Ғазах вилоятидаги аҳоли пунктлари ўртасидаги чегара чизиғи участкалари тасвирланган. Озарбайжон Бош вазири ўринбосари Шаҳин Мустафоев ва Арманистон Бош вазири ўринбосари Мҳер Григорян раислигида икки давлат чегарасида чегарани демаркация қилиш комиссияларининг 9-йиғилиши бўлиб ўтди.

“Бу Озарбайжон Республикасининг Ғазах вилоятининг 4 та қишлоғи – Бағанис Айрим, Ашаги Аскипара, Хейримли ва Қизилгажили (6,5 квадрат километр) ҳудудининг Озарбайжонга қайтарилишини таъминлайди”,  дейилади хабарда.

Шунингдек, бугунги кунда Озарбайжон Республикасининг Ғазах вилоятининг Бағанис Айрим, Ашаги Аскипара, Хейримли ва Қизилгажили қишлоқлари ҳудудлари Озарбайжон Республикаси Давлат чегара хизмати назоратига олингани таъкидланган.

Озарбайжон томонининг учрашув билан боғлиқ ёзма баёнотида, томонларнинг Озарбайжон ва Арман қишлоқларига тегишли 4 та қишлоқ чегара чизиғи координаталарини Совет Иттифоқи Бош штабининг топографик харитасига кўра аниқлашга келишиб олганлиги қайд этилди.

Комиссияларнинг олдинги йиғилишида Арманистон биринчи Қорабоғ уруши даврида босиб олинган Бағанис Айрим, Қуйи Эскипара, Хейримли ва Қизилхажили қишлоқларини Озарбайжонга қайтаришга рози бўлган эди.

Икки давлат эксперт гуруҳлари Озарбайжон ва Арманистон чегарасида геодезик ўлчовларни бошлаб юборган. Чегара пости ўрнатилди.

Чегаранинг муайян участкасини делимитация қилиш бўйича илк бор келишувга эришилди. Халқаро кузатувчилар икки давлат ўртасидаги музокараларда сезиларли ютуқларга эришилганини қайд этдилар.

Чегаранинг умумий участкасини демаркация қилиш масаласи Ереван ва Боку ўртасида тинчлик шартномасини тузиш бўйича музокараларда жиддий тўсиқлардан бирига айланди. Айни дамда томонлар 1991 йилдаги Олмаота декларациясига таяниб, унинг парчаланиши давридаги СССР республикалари чегарасидан чиқишга қарор қилишди. Арманистон ҳокимиятининг позициясига кўра, СССР Қуролли Кучлари Бош штабининг 1974-1990 йиллардаги хариталаридан фойдаланиш керак.

Арманистон бош вазири Никол Пашинян делимитация жараёнини Тавуш вилоятидаги тўртта қишлоқдан бошлашга рози бўлди. Унинг таъкидлашича, Ереваннинг Озарбайжон билан чегараларни делимитация қилиш ва кейинчалик демаркация қилишдан бош тортиши Жанубий Кавказда янги кескинлашувга олиб келади. Ўз навбатида, Пашинянни Бокуга бир томонлама ён беришда айблаётган арман мухолифати бу ҳудудни Озарбайжонга беришни номақбул деб билишини бир неча бор таъкидлаган.

Арманистон бош вазири Никол Пашинян Ереван ва Боку ўртасида чегаранинг бир қисмини делимитация қилиш бўйича протокол имзоланганини “катта муваффақият” деб атади.

“Протокол Арманистон ва Озарбайжон комиссиялари томонидан имзоланганини катта муваффақият деб биламан. Бизда биринчи марта делимитация қилинган чегара бор. Бу суверенитетимизнинг тамал тоши, хавфсизлик даражаси ортади”, деди у ҳукумат йиғилишида.

Ҳукумат раҳбари делимитация СССР Қуролли Кучлари Бош штабининг 1976 йилги топографик харитасига мувофиқ амалга оширилиши муҳимлигини қайд этди. "Бу кескинлашув ва ҳарбий можаролар эҳтимолини сезиларли даражада камайтиради", дея қўшимча қилди у.