АҚШ: “Эрон уранни бойитишни ҳозироқ тўхтатиши шарт”
АҚШ Давлат котиби Марко Рубио Эрон билан ядро музокараларида олдинга силжиш бўлиши учун Теҳрон бир нечта стратегик йўналишдан бутунлай воз кечиши кераклигини қатъий баён қилди, деб хабар қилмоқда Reuters агентлиги.
Унинг таъкидлашича, Эрон уранни бойитиш, баллистик ракета дастурларини ривожлантириш ва минтақавий қуролли гуруҳларга – жумладан хусийларга – ҳар қандай кўмак кўрсатишни дарҳол тўхтатиши шарт.
Рубионинг бу баёноти Римда бўлиб ўтиши режалаштирилган, аммо номаълум муддатга қолдирилган навбатдаги музокара босқичи арафасида янгради. Fox News телеканалига берган интервьюсида у шундай деди:
“Эроннинг узоқ масофали ракеталар яратишга ҳеч қандай ишончли эҳтиёжи йўқ, агар бу ядровий қурол ишлаб чиқиш режаси билан боғлиқ бўлмаса. Уранни 3,67% гача бойитиш имконияти мавжуд бўлса, уни 90% даражага етказиш масаласи атиги ҳафталарга боради. Бу эса ядровий қурол дегани.”
АҚШ расмийлари Эрон ядро ёқилғисини хориждан сотиб олиши лозим, деб ҳисобламоқда. Уларнинг фикрича, Теҳроннинг ўз ҳудудида уранни бойитиши ядро қуроли ишлаб чиқишга эшик очади.
Теҳрон эса бу даъволарни қатъиян рад этмоқда. Ташқи ишлар вазирлиги баёнотида айтилишича, уранни тинч мақсадларда бойитиш Эроннинг Ядро қуролсизланиши тўғрисидаги халқаро шартномада мустаҳкамланган қонуний ҳуқуқидир.
“Эрон ядро бомбаси яратишга интилмайди ва музокараларга очиқ. Бироқ таҳдид ва босимларга ён бермайди”, дейилади Эрон ТИВ баёнотида.
Шу билан бирга, Вашингтон босим стратегиясини янада кучайтирмоқда. Президент Доналд Трамп глобал нефт ва нефт-кимё бозоридаги компанияларга Эрон билан ҳар қандай савдо алоқасини тўхтатишни қатъий буюрди. У бунга бўйсунмаслик АҚШ санкциялари билан жазоланишини таъкидлади.
Марко Рубио эса, музокаралар фақатгина АҚШ инспекторларига Эроннинг барча ядро ва ҳарбий обектларига тўлиқ ва шарциз кириш ҳуқуқи берилгандагина давом этиши мумкинлигини айтди.
