Xalqaro sud Isroilga Gʻazoga gumanitar yordamning toʻsiqsiz etkazilishini taʻʻminlashni buyurdi
BMT Xalqaro sudi Isroilga Gʻazoga gumanitar yordamning toʻsiqsiz etkazilishini taʻʻminlash va falastinliklarning huquqlarini buzmaslikni buyurdi. Xalqaro sud Gʻazodagi vaziyat 2024 yil 26 yanvardagi taqiqdan keyin yomonlashdi, bu esa yangi choralar koʻrishni talab qiladi, deb hisoblaydi.
BMT
Xalqaro sudi (ICJ) Isroilga Gʻazoga gumanitar yordamning toʻsiqsiz etkazilishini
taʻʻminlash va falastinliklarning huquqlarini buzmaslikni buyurdi, deya xabar
qilmoqda Anadolu.
Xalqaro sud
yozma bayonotida Janubiy Afrika Respublikasining Isroilga qarshi ochgan genotsid ishi
doirasida yangi chora-tadbirlar toʻgʻrisida qaror qilganini bildirdi.
ICJ oʻz
qarorida Isroil harbiylariga Genotsid konventsiyasi boʻyicha "himoyalangan
guruh" boʻlgan falastinliklarning huquqlarini poymol qilmaslik, jumladan,
Gʻazoga juda zarur boʻlgan insonparvarlik yordamlarining etkazilishiga toʻsqinlik
qilmaslikni buyurdi.
Gʻazoda
ocharchilik
ISJ Gʻazodagi
vaziyat 2024 yil 26 yanvarda joriy etilgan taqiqdan soʻng yomonlashdi, bu esa yangi
choralar koʻrishni talab qiladi, deb hisoblaydi.
Sud
qarorida 2024 yil 26 yanvardan buyon “Gʻazo sektoridagi falastinliklarning turmush
sharoiti halokatli yomonlashgani, jumladan, ularning oziq-ovqat va boshqa asosiy
ehtiyojlari uzoq vaqt va keng darajada qondirilmay kelinayotgani hamda ocharchilik
xavf-xatar chegaralaridan chiqib ketgani qayd etildi.
Sud 26
yanvarʻ kuni chiqarilgan buyruqning qonuniyligini tasdiqladi hamda “butun Gʻazo
sektori, jumladan, Rafahga nisbatan qoʻllaniladigan choralarni zudlik bilan va
samarali amalga oshirishga” chaqirdi.
Gʻazoga
gumanitar yordam etkazib berish
Sud
“Gʻazodagi falastinliklar turmush sharoitining yomonlashishi, xususan, ochlik va
ocharchilikning tarqalishiga javoban” uchta yangi chora koʻrishni buyurdi.
Unga
koʻra, ICJ Isroilga “BMT bilan toʻliq hamkorlikda barcha manfaatdor shaxslar
tomonidan zudlik bilan zarur boʻlgan asosiy xizmatlar va insonparvarlik
yordamlari, jumladan oziq-ovqat, suv, elektr energiyasi, yoqilgʻi, boshpana,
kiyim-kechak, gigiena ehtiyojlari, dori-darmonlar va tibbiy yordam toʻsiqsiz taqdim
etilishini taʻʻminlash uchun barcha zarur va samarali choralarni darhol koʻrish, shuningdek,
quruqlikdan oʻtish joylarining sigʻimi va sonini oshirish hamda ularni zarur boʻlgan
vaqt davomida ochiq saqlashni buyurdi”.
Shunisi
eʻʻtiborga loyiqki, sudning birinchi chorasi bir ovozdan qabul qilindi, jumladan,
Isroil tomonidan tayinlangan vaqtinchalik sudʻya ham maʻʻqulladi.
Sud falastinliklarning huquqlarini buzmaslikni talab
qildi
Sud ikkinchi chorada Isroil harbiylariga Genotsid konventsiyasi
bilan himoyalangan Gʻazodagi falastinliklarning huquqlarini hech qanday tarzda
poymol qilmaslik, jumladan Gʻazoda zarur boʻlgan insonparvarlik yordamlarining
etkazilishiga toʻsqinlik qilmaslik haqida buyruq berdi.
Uchinchi choraning bir qismi sifatida Sud Isroilga bir oy ichida
qoʻshimcha choralarga javoban koʻrgan choralari toʻgʻrisida hisobot taqdim etishni
buyurdi.
Ikkinchi qoʻshimcha choraga Uganda sudʻyasi Julia Sebutinde va
isroillik sudʻya yordamchisi Aharon Barak qarshi chiqdi, faqat isroillik Barak
oxirgi choraga qarshi ovoz berdi.
Sud, HAMASga ishora qilib, "qaror uchinchi tomonlar uchun
majburiy boʻlmaydi" degan sabab bilan Janubiy Afrika tomonidan oʻt ochishni
toʻxtatish bilan bogʻliq talab qilingan chora-tadbirlar haqida qaror chiqara
olmasligini bildirdi.
Janubiy Afrika Xalqaro Suddan Isroilga qarshi yangi taqiqlar
soʻradi
6 mart kuni Janubiy Afrika Xalqaro suddan gʻazoliklarning
ochligi munosabati bilan yangi choralar koʻrishni soʻradi.
Janubiy Afrika Xalqaro Suddan “Gʻazodagi 2,3 million
falastinlik, jumladan 1 milliondan ortiq bolalar xavfsizligini zudlik bilan taʻʻminlash
uchun” qoʻshimcha choralar koʻrishni soʻradi. Janubiy Afrika zudlik bilan suddan
Isroilga qarshi 26 yanvarda qabul qilgan 6 ta chorasini oʻzgartirishni va/yoki zudlik
bilan yangi choralar toʻgʻrisida qaror qabul qilishni soʻradi.
26 yanvarʻ kuni eʻʻlon qilingan dastlabki qarorida Xalqaro sud
Isroilga Genotsid toʻgʻrisidagi
konventsiyaning 2-moddasida keltirilgan harakatlarga barham berish uchun barcha
choralarni koʻrish majburiyatini yuklagan edi. Shuningdek, Isroilga Gʻazodagi
falastinliklarga qarshi genotsid uyushtirishga chaqirgan barchaga nisbatan bartaraf
etish, tiyib turish va jazolash choralarini koʻrishni topshirdi.
Shuningdek,
Isroilga Gʻazoda falastinliklarga qarshi Genotsid konventsiyasi talablari buzilgani haqidagi dalillarni
yoʻq qilmaslik va saqlab
qolish uchun samarali choralar koʻrishni hamda bu choralar haqida sudga hisobot berishni buyurdi.