BMT XK Ramazonda Gʻazoda zudlik bilan oʻt ochishni toʻxtatishga chaqiruvchi rezolyutsiyani qabul qildi
BMT Xavfsizlik Kengashi 7 oktyabrdan buyon ilk bor Gʻazoda oʻt ochishni toʻxtatishni talab qiluvchi rezolyutsiyani qabul qildi. Ushbu qaror faqat Ramazon oyida Gʻazoda zudlik bilan oʻt ochishni toʻxtatishga chaqirishiga qaramasdan, doimiy va barqaror sulhga olib kelishi mumkin.
BMT
Xavfsizlik Kengashining 15 aʻʻzosi doimiy boʻlmagan aʻʻzolar - Jazoir, Ekvador,
Gayana, Yaponiya, Malʻta, Mozambik, Janubiy Koreya, Sʻerra-Leone, Sloveniya va Shveytsariya
tomonidan ishlab chiqilgan rezolyutsiya loyihasiga ovoz berdi.
Qaror
loyihasi 14 ta “ha”, 1 ta “betaraf” ovoz bilan qabul qilindi. AQSh ovoz
berishda betaraf qoldi.
Uzoq davom etgan muzokaralardan soʻng rezolyutsiya loyihasida
“doimiy oʻt ochishni toʻxtatish” iborasi boʻyicha kelishib olindi. Oxirgi daqiqada AQSh delegatsiyasi rezolyutsiya
loyihasi matniga «doimiy» soʻzini «noaniq» soʻzi bilan almashtirib, oʻzgartirish
kiritishni soʻradi. Taxminlarga koʻra, AQSh shu yoʻl bilan oʻt ochishni toʻxtatish
jarayoniga moslashuvchanlikni qoʻshgan.
Rossiya tomonidan taklif qilingan, ovoz berishdan oldin matnni
asl shakliga oʻzgartirgan tuzatishga Qoʻshma Shtatlar veto qoʻydi.
7 oktyabrdan keyin BMT Xavfsizlik Kengashi ilk bor Gʻazoda oʻt
ochishni toʻxtatishni talab qiluvchi rezolyutsiyani qabul qildi.
Ramazondagi sulh doimiy sulhga aylanishi kerak
Rezolyutsiyada BMT Xavfsizlik Kengashining Falastin masalasida
shu paytgacha qabul qilingan rezolyutsiyalari eslatilib, barcha tomonlar xalqaro
huquq, xalqaro gumanitar huquq va xalqaro inson huquqlari qonunlariga rioya
qilishga majbur ekani taʻʻkidlanadi.
Rezolyutsiyada tinch aholi va fuqarolik infratuzilmasiga
qilingan hujumlar hamda barcha terrorchilik harakatlari qoralangan va asirlarni
olish xalqaro huquq normalarining buzilishi ekanligi qayd etilgan.
Hujjatda
Gʻazo sektoridagi ogʻir gumanitar vaziyatdan chuqur xavotir bildirilgan hamda Misr,
Qatar va Qoʻshma Shtatlar tomonidan olib borilayotgan diplomatik saʻʻy-harakatlar yuqori
baholangan.
Rezolyutsiyada “Ramazon oyida zudlik bilan oʻt ochishni toʻxtatish,
bu barcha tomonlar tomonidan hurmat qilinadigan hamda doimiy va barqaror oʻt ochishni
toʻxtatishga, shuningdek, barcha garovga olinganlarni zudlik bilan va soʻzsiz ozod
qilishga” chaqirilib, ular
uchun insonparvarlik va tibbiy yordamdan foydalanish imkoniyatini yaratishni talab qilgan.
Qaror
tomonlarni asirga olinganlarga nisbatan xalqaro huquq doirasidagi
majburiyatlarini bajarishga chaqiradi.
Rezolyutsiyada Gʻazo sektoriga insonparvarlik yordami etkazib
berish hajmini zudlik
bilan oshirish muhimligi taʻʻkidlanadi hamda tinch aholi himoyasi yoʻlidagi barcha toʻsiqlarni olib tashlash
va zarur insonparvarlik yordamini koʻrsatish talab etiladi.
Qarorda vaziyat yaqindan kuzatilishi taʻʻkidlangan.
AQSh rezolyutsiyasi loyihasi
22 mart kuni ovozga kiritilgan hamda Xitoy va Rossiya tomonidan veto
qoʻyilgan AQSh rezolyutsiya loyihasi 20 fevralʻ kuni muzokaralar uchun ochilgan edi. Rezolyutsiya
loyihasida Gʻazodagi oʻt ochishni toʻxtatish garovga olinganlarni ozod qilish bilan
bogʻlangan va diplomatiyani qoʻllab-quvvatlashga chaqirilgan.
AQSh oʻz
loyihasida Falastinning qarshilik kuchlari hisoblangan “HAMAS va boshqa guruhlarni
“terroristik va ekstremistik” deb
taʻʻriflagan va ular “Falastin xalqini ifodalamasligi”ni taʻʻkidlagan.