Pensilvaniya shtatining Butler shahrida saylovoldi tashviqoti vaqtida AQShning sobiq prezidenti Donalʻd Trampga oʻq uzildi. Hodisa vaqtida bir kishi halok boʻldi, ikki kishi yaralandi. Xavfsizlik kuchlari hujumchini otib tashladi. AQSh prezidenti Jo Bayden va mamlakatning bir qancha sobiq rahbarlari siyosiy zoʻravonlikni keskin qoraladi va otishma sodir boʻlishiga yoʻl qoʻyib bergan maxfiy xizmatlarga qarshi koʻplab savollar tugʻildi – hodisa tafsilotlari.

"Oʻq tirnab oʻtgan"

Namoyishdan olingan videoda bir nechta oʻq ovozlari eshitiladi, ulardan biri  Trampning qulogʻiga tegadi va bir soniyadan soʻng erga egiladi, xavfsizlik xodimlari - Maxfiy xizmat u tomonga shoshiladi. Bir daqiqalardan soʻng sobiq prezident qoʻlini musht qilib koʻtargan holda oʻrnidan turadi va uni sahnadan olib chiqib ketishadi.

Federal qidiruv byurosi Trampni otgan shaxs Butlerdan 70 kilometr uzoqlikdagi Baytel-Parkdan boʻlgan 20 yoshli Tomas Metyu Kruks ekanini maʻʻlum qildi.

Tomas Kruks kim edi?

Huquq-tartibot idoralari jinoyat joyidan AR uslubidagi yarim avtomat miltiqni topdi, dedi Associated Press agentligiga tergov bilan tanish boʻlgan shaxs. 2010-yillardan beri ushbu turdagi qurol Qoʻshma Shtatlarda ommaviy «otishmalar» - tinch aholiga qarata oʻq otish paytida koʻp marta ishlatilgan.

Maxfiy xizmatning bildirishicha, otishmachi halok boʻlgan, bir namoyish ishtirokchisi halok boʻlgan va yana ikki tomoshabin yaralangan. Huquq-tartibot idoralari vakillari jurnalistlarga hujum sabablarini hali aniqlamaganliklarini aytishdi.

Federal qidiruv byurosiga koʻra, gumonlanuvchi yolgʻiz oʻzi harakat qilgan va huquq-tartibot idoralari uning qandaydir mafkura bilan aloqadorligini hali aniqlagani yoʻq.

Amerika matbuotining yozishicha, Tomas Krukning mashinasi va uyidan shubhali narsalar, ehtimol portlovchi qurilmalar topilgan.

Namoyish joyi yaqinida topilgan Kruk mashinasida shubhali narsalar aniqlangani haqida, xususan, Amerikaning CBS telekompaniyasi xabar bergan. Uning maʻʻlumotlariga koʻra, ushbu buyumlar portlovchi moddalar boʻyicha ekspertlar tomonidan tekshirilgan. Soʻrov natijalari haqida hozircha maʻʻlumot yoʻq.

Wall Street Journal gazetasi, Associated Press  agentligi va CNN telekompaniyasi huquq-tartibot idoralariga tayanib, Krukning Pitsburg chekkasidagi uyidan ham portlovchi moslamalar topilganini xabar qildi.

“Oʻq menga oʻng qulogʻimning tepasidan tegib oʻtdi”, dedi Tramp keyinroq oʻzining TruthSocial ijtimoiy tarmogʻida.

CBS News voqea sodir boʻlganidan taxminan uch soat oʻtgach, sobiq prezident allaqachon kasalxonani tark etganini maʻʻlum qildi.

Bayden sabablar yuzasidan xulosa chiqarishga shoshilmaslikka chaqirdi

AQSh prezidenti Jo Bayden oʻz vatandoshlarini Donalʻd Trampni otib tashlagan shaxsning sabablari boʻyicha ayblov va xulosalarga shoshilmaslikka chaqirdi.

“Barchaga murojaat qilaman: iltimos, uning sabablari yoki siyosiy mansubligi haqida taxminlar qilmang. FQB va uning hamkor agentliklari bu ishni qilsin”, dedi Bayden yakshanba kuni sobiq prezident va Baydenning noyabrdagi saylovlardagi boʻlajak raqibiga suiqasddan keyingi vaziyat haqida qisqacha brifingda.

Tramp lageridagi koʻplab respublikachilar suiqasddan soʻng bunga Trampning barcha gunohlarda sobiq prezidentni aylagan Demokratik partiyadagi raqiblari tomonidan yaratilgan umumiy muhit sabab boʻlganini taʻʻkidlashdi.

Ayni paytda, Amerika matbuotining yozishicha, Tramp va uning saylovoldi namoyishi ishtirokchilariga qarata oʻq uzgan 20 yoshli Tomas Kruks rasman Respublikachilar partiyasi tarafdori sifatida roʻyxatga olingan.

Jo Bayden brifingda Trampning xavfsizligi kuchaytirilishini, shuningdek, dushanba kunidan boshlab Tramp prezidentlikka nomzod sifatida rasman koʻrsatiladigan Respublikachilar partiyasi namoyishlari xavfsizligi kuchaytirilishini bildirdi.

"Men Maxfiy xizmat rahbariga barcha xavfsizlik choralarini koʻrib chiqishni topshirdim", dedi Bayden.

Bundan tashqari, AQSh prezidenti Pensilʻvaniyadagi saylovoldi tashviqoti namoyishida Tramp va uning tarafdorlariga suiqasd boʻyicha mustaqil tergov oʻtkazishga buyruq berganini maʻʻlum qildi.

Bir nechta otishmalar

Otishma darhol Maxfiy xizmat xatolari haqidagi savollar tugʻdirdi.

Federal qonunga koʻra, Tramp sobiq prezident sifatida Maxfiy xizmat tomonidan umrbod himoya qilinadi. Tez-tez omma oldida chiqish qiladigan respublikachi nomzod sifatida u qoʻshimcha xavfsizlikka ega.

Maxfiy xizmat matbuot kotibi Entoni Guglielmi gumonlanuvchi "namoyish tashqarisidagi baland joydan sahna tomon oʻq uzganini" aytdi. BBC otishma sodir etgan shaxs Tramp nutq soʻzlayotgan joydan taxminan 130 metr uzoqlikdagi bino tomidan oʻq uzgan.

Shanba kuni kechki brifingda FQB xodimlari otishmani xavfsizlik xodimlari uni zararsizlantirgunga qadar bir necha marta oʻq uzishga muvaffaq boʻlgani ajablanarli ekanini aytdi.

Donalʻd Trampning katta maslahatchisi Stiven Mur namoyish ishtirokchilariga qarata oʻq uzgan maxfiy xizmatlarga savollari koʻpligini taʻʻkidladi.

Bu 1981 yilda prezident yoki asosiy partiyadan nomzodga qarshi uyushtirilgan suiqasddan keyingi birinchi hodisa. Oʻshanda Jon Xinkli prezident Ronalʻd Reygan va uning atrofidagi uch kishini yaralagan edi.

Hujumdan bir necha soat oʻtgach, Respublikachilar boshchiligidagi Vakillar palatasining nazorat qoʻmitasi AQSh maxfiy xizmati direktori Kimberli Cheatlni 22 iyulga belgilangan tinglovga koʻrsatma berish uchun chaqirdi.

“Amerikaliklar prezident Trampga suiqasd uyushtirishga oid savollarga javob talab qilmoqda”, — deyiladi qoʻmita ijtimoiy tarmoqlarda eʻʻlon qilingan bayonotda.

Yaqinda saylovda Tramp nomzodini qoʻllab-quvvatlashini eʻʻlon qilgan tadbirkor Ilon Mask “Maxfiy xizmat va ushbu xavfsizlik xizmati rahbarlari isteʻʻfoga chiqishi kerak”, - deb yozdi u oʻzining X ijtimoiy tarmogʻida.

"Bunday zoʻravonlikka oʻrin yoʻq"

Etakchi respublikachilar va demokratlar voqeani qoralashdi. “Amerikada bunday zoʻravonlikka oʻrin yoʻq. Biz uni qoralash uchun bir xalq boʻlib birlashishimiz kerak”, - dedi Bayden oʻz bayonotida.

Oq uy xabarlariga koʻra, Bayden allaqachon Tramp bilan telefon orqali gaplashgan.

Vakillar palatasi spikeri, respublikachi Mayk Jonson ijtimoiy tarmoqda “Tinchlik kampaniyasidagi bu dahshatli siyosiy zoʻravonlik harakati uchun ushbu mamlakatda oʻrin yoʻq hamda uni bir ovozdan va qatʻʻiy qoralash kerak”, - dedi.

Senatdagi Demokratik partiya etakchisi Chak Shumer ham sodir boʻlgan voqeadan dahshatga tushganini va Trampning xavfsiz ekanligidan xursandligini aytdi. "Mamlakatimizda siyosiy zoʻravonlikka oʻrin yoʻq", - dedi u.

Bayden kampaniyasi televidenie reklamasi va boshqa barcha chiquvchi aloqalarni toʻxtatdi, dedi saylov kampaniyasi vakili.

Sobiq prezidentlar Bill Klinton, Jorj Bush va Barak Obama bir ovozdan otishmani qoralab, Qoʻshma Shtatlarda siyosiy zoʻravonlikka oʻrin boʻlmasligi kerakligini taʻʻkidlashdi.

Hujum mamlakatda prezidentlik kampaniyasi paytida va saylovlardan keyin siyosiy zoʻravonlik avj olishi mumkinligi haqidagi xavotirlarni kuchaytirdi.

Bu xavotirlar qisman oldingi 2020 yilgi saylovlardan beri kuchayib borayotgan elektorat qutblanishini aks ettiradi.

Oʻzbekiston prezidenti hamdardlik bildirdi

Oʻzbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoev ushbu zoʻravonlik harakatini keskin qoraladi va Donalʻd Trampga tezroq sogʻayib ketishini tiladi, deb xabar berdi Oʻzbekiston prezidenti matbuot kotibi Telegram-kanalida.

“Prezident Shavkat Mirziyoev Amerika Qoʻshma Shtatlarining sobiq Prezidenti Donalʻd Tramp Pensilʻvaniya shtatida saylovoldi uchrashuvda nutq soʻzlayotgan chogʻida uning hayotiga suiqasd uyushtirilgani haqidagi xabarni chuqur xavotir bilan qabul qildi”, - deyiladi bayonotda.