Rossiyada tojik diasporasi qoʻrquv va xavotirlar ostida yashamoqda
Moskva yaqinidagi “Krokus Siti Xoll” kontsert zalida sodir boʻlgan teraktdan keyingi kunlarda Rossiya boʻylab begunoh tojik muhojirlari tahdidlar, ogʻzaki haqoratlar va huquq-tartibot idoralarining eʻʻtibori ortgan. Nafaqat tojikistonliklar, balki Markaziy Osiyo diasporasining boshqa vakillariga ham diskriminatsiya kuchaygan.
Evropalik
yoki "slavyan boʻlmagan" odamlar uchun Rossiya poytaxtida kvartira topish
har doim qiyin boʻlgan va bu endi yanada qiyinlashadi. Moskvada yashovchi 35 yoshli
tojikistonlik Atovulloning Eurasianet nashriga aytishicha, uy egasi “Krokus”
fojiasidan soʻng darhol uni hech qanday izohsiz uydan chiqarib yuborgan.
“Oʻtgan yillar
davomida Rossiyada vaziyat ogʻir edi. <…> Hozir koʻchada yurishning iloji yoʻq,
hamma sizdan qoʻrqadi, sizdan qochadi”, dedi Atovullo Eurasianet nashriga bergan intervʻyusida.
Atovulloning taʻʻkidlashicha, u
Tojikistonga qaytishga qaror qilgan, chunki asosan yosh bolalari dushmanlik muhitida
yashashga majbur boʻlishidan qoʻrqmoqda.
2023 yilgi rasmiy maʻʻlumotlarga koʻra, Rossiyada 1,3 mln ga yaqin tojikistonlik
istiqomat qiladi. Biroq bu raqam norasmiy yashovchi tojikistonliklar hisobiga ortishi mumkin. Shuningdek,
koʻplab tojiklar allaqachon Rossiya fuqaroligini olgan.
“Krokus”
fojiasidan soʻng ijtimoiy tarmoqlarda muhojirlarni ommaviy deportatsiya
qilish boʻyicha yangi chaqiriqlar, baʻʻzan esa yanada radikalroq bayonotlar paydo boʻldi. Taksi ilovalari orqali safarga buyurtma bergan
odamlar buyurtmani qabul qilishga rozi boʻlishdan oldin haydovchi tojikmi yoki yoʻqmi,
deb soʻray boshladi.
Sankt-Peterburgdagi Yandex taksida yarim kunlik ishlaydigan 23
yoshli tojikistonlik Nekruzning aytishicha, oʻnlab potentsial mijozlar undan
qaerdanligini soʻrashmoqda.
Uning tojikistonlik ekanini bilib, buyurtmani bekor qilishmoqda.
“Bir hovuch odamlar butun bir xalqni sharmanda qildi. Endi
ular bizga laʻʻnatlangandek qarashyapti”, - deydi Eurasianet nashriga. “Shaharda yurganingizda, oʻzingizni xavfsiz his
qilmaysiz. Ijtimoiy tarmoqlardagi yopiq guruhlarda odamlar guruhlar yaratib,
qasos olmoqchi boʻlgan izohlarni koʻrish mumkin”, — deya qoʻshimcha qildi u.
Rossiyada istiqomat qiluvchi yana bir tojikistonlik Dilorom qoʻrquvdan ortiga qarab-qarab
yurishini taʻʻkidladi.
“Men
koʻchaga chiqmayapman va dushanba kunlari ishga bormayapman, - deydi u intervʻyuda. - Agar
men gʻazablanganlar [ksenofoblar] qoʻliga tushib qolsam, tirik chiqib ketishimga
ishonchim yoʻq”.
Tojikistonning
Moskvadagi elchixonasi Tojikiston fuqarolarini odamlar gavjum joylarga
bormaslikka chaqirdi.