Isroilning xavfsizlik va demografik dilemmasi
7 oktyabrdagi “Al-Aqso toʻfoni” operatsiyasidan soʻng Isroil jiddiy oqibatlarga, jumladan, iqtisodiy yoʻqotishlarga duch keldi. Bosqinchi davlat jamiyatda va siyosiy partiyalarda jiddiy boʻlinishlarga guvoh boʻldi. Qolaversa, operatsiya Isroil hukumati va sionistik strateglar uchun davlat demografiyasi asosiy masala boʻlgan bir paytda, bosib olingan Falastindan yahudiylarning teskari koʻchish tendentsiyasini qariyb davom ettirdi.
Ushbu
tendentsiya hatto “Al-Aqso
toʻfoni”dan oldinroq kuzatilgan boʻlib,
yahudiylar allaqachon koʻproq iqtisodiy
barqarorlik va xavfsizlik izlab AQSh va Evropaga koʻchib ketishni boshlagan edi. Bu moxov davlat tarixidagi ulʻtraortodoksal
partiyalar, diniy harakatlar va oʻta oʻnglar aralashgan eng oʻng hukumatni
boshqarayotgan Benʻyamin Netanyaxu bilan toʻqnash kelayotgan minglab yoshlar orasida eng
keng tarqalgan variant hisoblanadi.
Yahudiy
immigratsiyasi Isroil va sionistik loyiha uchun doimo muhim boʻlgan. Yahudiylarni
bosib olingan Falastinga koʻchib oʻtishga jalb etuvchi omillar orasida xavfsizlik,
iqtisodiy farovonlik va dastlab muvaffaqiyatli boʻlgan, ammo oxir-oqibat
muvaffaqiyatsizlikka uchragan soxta sionistik shiorlar kiradi. Isroil iqtisodiyoti
qisqargani sari,
xavfsizlik butun dunyo boʻylab potentsial yahudiy muhojirlar uchun eng muhim sababga
aylandi. Mana nima
uchun Isroilni yahudiylashtirish
gʻoyasi koʻproq yahudiylarni "yahudiy davlatiga" "aliya
qilish" (repatriatsiya,
yaʻʻni yahudiylarni “tarixiy” vatanlariga qaytarish gʻoyasi) uchun jalb etish yoʻlidagi jiddiy
urinishda ommalashtirildi va Isroil qonunlarida mustahkamlandi. Sionistik harakat
ham, uning moxov
davlati ham barcha
yahudiylarni oʻzlarining ekspansionistik
maqsadlarini amalga oshirish hamda
butun loyihani arab mintaqasida faqat Falastin xalqi hisobiga davom ettirish uchun
potentsial insoniy resurs va asos deb hisoblaydi.
Biroq
ishgʻol qilingan Falastinda Isroil oʻrnatilganiga qariyb 76 yil oʻtganiga qaramay,
dunyodagi yahudiylarning atigi 41 foizi bosib olingan davlatga koʻchib oʻtish
vasvasasiga uchdi. Isroil rahbarlari koʻproq yahudiylarni bu qarorga undash uchun
barcha imkoniyatlardan foydalanishga harakat qilishlari kerak.
Isroil
yahudiy agentligi bilan hamkorlikda va muvofiqlashtirishda Argentinadan 200 ming,
Efiopiyadan bir necha ming, Hindiston va Janubiy Afrikadan 80 mingga yaqin
yahudiylarni jalb qilish boʻyicha yirik kampaniyalarni moliyalashtirish
rejalashtirilgan. Immigrantlarni jalb qilish uchun moliyaviy va mehnat
imtiyozlari taklif etiladi. Umuman olganda, yahudiylarni oʻz vatanlaridan siqib
chiqaradigan omillarning yoʻqligi, shuningdek, Gʻazo sektorida falastinliklar
genotsidi tufayli Isroilning imij
va obroʻsiga zarba berilgani sababli Evropa va Shimoliy Amerikadan yahudiylar
immigratsiyasi eng past darajaga etdi. Bu Isroilning Gʻarbiy yahudiylarda "immigratsiyaga
qiziqish ortishi" haqidagi daʻʻvolariga qaramay, kelganlarning haqiqiy soni
juda oz.
Sionistlarning Falastin aholisi oʻrnini egallash va erlarni yahudiylashtirish strategiyasi har
doim toʻrt jihatga
bogʻliq boʻlgan: butun dunyodan yahudiylarni bosib olingan Falastinga koʻchib oʻtishga
jalb qilish; Arab erlarini
egallab olish va boshqa
ekspropriatsiya qilish (majburiya
tarzda tortib olish) yoʻli bilan yahudiylashtirish, soʻngra unga kelgindi yahudiylarni
joylashtirish; imkon qadar koʻproq falastinlik arablarni chiqarib yuborish uchun mos keluvchi siyosiy
sharoitlar yaratish; geografiya va demografiyani sionistik loyiha foydasiga
oʻzgartirish maqsadida xalqaro huquqqa zid ravishda noqonuniy aholi punktlari
qurish. Asosiy eʻʻtibor yuqori turmush darajasi va oʻsish surʻʻatlariga ega boʻlgan hamda koʻproq yahudiylarni
jalb qiladigan jonli iqtisodiyotni yaratishga qaratilgan edi.
Falastin erini
yahudiylashtirish uni
boshqarishning turli usullarini talab qildi. Erlar Falastin aholisidan qirgʻin va
majburiy koʻchirilish yoʻli bilan egallab olindi, taraqqiyot va xavfsizlik
xavotirlari bahonasi bilan falastinliklarni oʻz erlaridan haydash uchun foydalanildi.
Yahudiy milliy jamgʻarmasi (YaMJ)
va Yahudiy agentligi, shuningdek, Britaniya mandati ishgʻoli kabi sionistik
institutlar 1948 yilda aparteid davlati barpo etilishidan oldin ham Falastin
arab erlariga egalik
huquqini yahudiylarga oʻtkazishda muhim rolʻ oʻynagan.
Biroq Isroil oʻsha mudhish yilda oʻzining «mustaqilligini» eʻʻlon
qilganida, sionist yahudiylar Falastinning atigi 9,1 foizini egallab turgani
haqiqat.
Mashhur Oslo
kelishuviga muvofiq, davlat
hamda bosib olingan, kelgindi yahudiylar va manzilgohlar uchun tortib olingan
hududlar 78 foiz erni egallashi kerakligiga qaramasdan, bugungi kunda Isroil
tarixiy Falastinning 100 foizini nazorat qiladi.
"Al-Aqso
toʻfoni" operatsiyasi 1948 yildan beri Falastin kurashi tarixidagi eng
muvaffaqiyatli partizan operatsiyalaridan biri hisoblanadi, chunki u Isroilning
barcha darajadagi zaifligini fosh qildi va "dunyodagi eng axloqiy
armiya"ning engilmasligi gʻoyasiga barham berdi. Bu Falastin qarshiligini tarixiy
Falastin hududi ichida Isroilga qarshi barcha shakllarda kurashishni ruhlantiradi.
Isroilga
yahudiy muhojirlarni jalb qilish va ularni ushlab turishda xavfsizlik va iqtisodiy
barqarorlik naqadar muhim ekanini hisobga olsak, mamlakatni tark etuvchi
yahudiylar sonini ortishi koʻrish ehtimolimiz yuqori. Sof migratsiya davlat uchun
salbiy boʻlishi mumkin. Bu Ikkinchi Intifada (Al-Aqso) vaqtida (2000 yil sentyabrʻ
- 2005 yil fevralʻ) ham sodir boʻlgan, biroq rasmiy maʻʻlumotlar haqiqatni
yashirishga urinmoqda.
Bu sionistlarning falastinliklarni har qanday yoʻl bilan siqib chiqarishda davom
etishini va koʻproq yahudiy muhojirlarni jalb qilishga urinishiga xalal bermaydi. Bu davlat tarixiy
Falastinda falastinliklar sonining oʻsishi, ularning oʻz erlariga sodiqligi va
koʻchirilishni qabul qilmasliklari hamda yahudiylar immigratsiyasi qisqarishi bilan koʻzga
tashlanadigan demografik dilemma bilan toʻqnashayotgan bir vaqtda muhim strategiya
sifatida qolaveradi, bu esa yahudiylar yahudiylar davlatida ozchilikka aylanishi
mumkinligini anglatadi. Bu sionistik loyihaning eng katta qoʻrquvidir.
Ushbu
maqola birinchi marta 2024 yil 17 martda “Al-Quds Al-Arabiy” jurnalida arab
tilida paydo boʻlgan.