Hindiston rohinja qochqinlarini deportatsiya qilishni rejalashtirmoqda
Myanmadan kelgan rohinja qochqinlari Hindistonda deportatsiya qilinish xavfiga duch kelishmoqda. 8 mart kuni Hindiston shimoli-sharqidagi Manipur shtati hukumati rohinjalik qochqinlarni deportatsiya qilish haqida buyruq berdi. Shtat gubernatori Biren Singx ijtimoiy tarmoqlarda uning hukumati “Hindistonga noqonuniy kirgan” sakkiz nafar qochqinning birinchi guruhini deportatsiya qilganini aytdi.
Myanma rasmiylari bu borada Hindiston bilan hamkorlik
qilishdan bosh tortgach, deportatsiya toʻxtatildi. Biroq rohinjalar bu vaqtinchalik muammo, deb qoʻrqishmoqda.
Eʻʻtiborli
jihati shundaki, Manipur hukumati rohinjalarga qarshi kurash boshlaganidan
uch kun oʻtib, Hindiston bosh
vaziri Narendra Modi
hukumati qoʻshni davlatlardan taʻʻqibga uchragan ozchiliklarga Hindiston
fuqaroligini berishni koʻzda
tutgan fuqarolik toʻgʻrisidagi qonunni qabul qildi. Biroq hujjat faqatgina 2015 yilgacha
Pokiston, Bangladesh va Afgʻonistondan Hindistonga kelgan va diniy taʻʻqiblarga
uchragan olti diniy ozchilik - hindular, sikxlar, buddistlar, jaynlar, parsislar
va nasroniylarga fuqarolik beradi.
Hujjat
imkoniyatlaridan foydalanuvchilar roʻyxatiga oʻz vatanlarida zoʻravonlikka uchragan musulmon
jamoalar, jumladan, Pokistondagi Ahmadiya jamoati aʻʻzolari,
Afgʻonistondagi shia hazoralari yoki Mʻyanmadagi rohinjalar kiritilmagan.
“Biz ham,
fuqarolik beriladigan yana uch davlat fuqarolari kabi diniy taʻʻqiblar qurbonimiz.
Buddistlar hukmron boʻlgan Mʻyanmada ham biz ozchilikmiz. Ammo Hindiston hukumati
bizdan faqat musulmon boʻlganimiz uchun tashvishlanayotgani yoʻq”, — deya rohinjalik
faollardan iqtibos keltirdi !Al-Jazira!.
Rohinjalar Mʻyanmadagi
asosiy musulmon etnik
ozchilikdir. Mamlakat hukumati
ularni fuqarolikdan
va asosiy huquqlardan mahrum qilgan.
2017
yilda mamlakat hukumati “genotsid niyati” bilan harbiy kampaniya boshlaganidan
keyin 750 mingdan ortiq rohinja Mʻyanmani tark etishga majbur boʻlgan. Rohinjalar
asosan Bangladesh janubidagi qirgʻoqlarga koʻchib oʻtdi va bu mintaqani dunyodagi eng
katta qochqinlar lageriga aylantirdi. Koʻpchilik qoʻshni Hindistonga ham
qochib ketdi.
BMT Qochqinlar
boʻyicha Oliy Komissarligi maʻʻlumotlariga koʻra, Hindistonda Mʻyanmadan kelgan qariyb 79 ming qochqin,
jumladan, rohinjalar yashaydi, ularning 22 mingga yaqini BMT qochqinlar agentligida
roʻyxatdan oʻtgan.
Hindiston qochqinlarning huquqlari va davlatning ularga
nisbatan majburiyatlarini belgilab beruvchi 1951 yilgi BMTning Qochqinlar boʻyicha
konventsiyasini imzolagan emas. Mamlakatda qochqinlarni himoya qiluvchi qonun ham
mavjud emas. Tanqidchilar Modi hukumatidan taʻʻqibga uchragan musulmon
ozchiliklarni fuqarolik toʻgʻrisidagi qonundan chiqarib tashlagani uchun gʻazablanib,
bu qonunni musulmonlarga qarshi stereotiplarni targʻib qilishga qaratilgan ikki
tomonlama standart deb atadi.
Tanqidchilar buni Hindistonda kelasi oyda boshlanadigan umumiy
saylovlar bilan bogʻliq, deydi. Oʻtgan hafta hukumat Oliy sudga rohinjalarning
Hindistonda yashashga asosiy huquqi yoʻqligini maʻʻlum qildi. Sudʻya Kolin Gonsalves hukumatning pozitsiyasini
qoraladi va deportatsiyalarni toʻxtatishni chaqirdi.