07.12.2024 15:30

Қозоғистон иқтисодий фаровонлик бўйича 50 та давлат қаторига кўтарилди

Қозоғистон 47,36 индекс билан ўртача фаровонлик даражасига эга мамлакатлар рейтингига кириб, Россия, Хитой, Туркия ва Марказий Осиё давлатларини ортда қолдирди. Жаҳон фаровонлик индексининг таҳлили Канаданинг HelloSafe таҳлилий платформаси томонидан Жаҳон банки ва БМТ маълумотлари асосида амалга оширилди.

Фаровонлик ўлчовларидан бири бу Легатум фаровонлик индекси бўлиб, рейтинг 2007 йилда бошланган. Легатум фаровонлик индекси соғлиқни сақлаш, таълим, шахсий эркинликлар, хавфсизлик ва хавфсизлик ва ишбилармонлик муҳитини ўз ичига олган ўн икки тоифадаги 167 та турли хил ўзгарувчилар бўйича дунё мамлакатлари ва ҳудудларининг 104 тасини ташкил этади.

Дунёдаги энг гуллаб-яшнаган мамлакатларда шахсий эркинлик, хавфсизлик ва хавфсизлик, таълим ва соғлиқни сақлаш даражаси юқори. Ушбу мамлакатлар, шунингдек, инвестицияларни ҳимоя қилиш, қулай бизнес қоидалари ва соғлом бозор инфратузилмаси каби хусусиятлар орқали иқтисодий фаровонликни таъминлайдиган соғлом табиий муҳит ва шароитларга эга.

Иытисодий фаровонлик рейтингидаги биринчи ўнликдан Дания, Швеция, Норвегия, Финляндия, Швейцария, Нидерландия, Люксенбург, Исландия, Германия ва Янги Зеландия ўрин олди.

Легатум фаровонлик индексининг тоифалари:
•         Хавфсизлик — қисқа ва узоқ муддатда уруш, террор, можаро ва жиноятчиликнинг шахсларнинг умумий хавфсизлигига таъсирини кузатиб боради.
•         Шахсий эркинлик-мамлакат жамияти ва ҳуқуқий тизимидаги асосий қонуний ҳуқуқлар, шахсий эркинликлар ва ижтимоий бағрикенгликни кузатиб боради.
•         Бошқарув-ҳукуматнинг коррупцияси ва самарадорлигини ўлчайди; ҳукумат ҳокимиятидаги мувозанат ва мувозанатни ўрганади.
•         Ижтимоий капитал-фуқаролик иштирокини, ижтимоий меъёрларни, институционал ишончни ва шахсий ва ижтимоий муносабатларнинг мустаҳкамлигини кузатиб боради.
•         Инвестиция муҳити-молиявий инвестицияларнинг мавжудлиги ва хавфсизлигини кузатиб боради.
•         Корхона шартлари-корхоналарни ишга тушириш, кенгайтириш ва рақобатбардош бўлиш учун атроф-муҳит ва имкониятларни ўлчайди.
•         Инфратузилма ва бозорга кириш — савдо тизимининг кучини ўлчайди ва товарлар ва хизматлар савдо бозоридаги бузилишларни кузатади.
•         Иқтисодий сифат-иқтисодиётнинг мавжуд бўлган тўлиқ ишчи кучини жалб қилиш ва барқарор бойлик яратиш қобилиятини ўлчайди.
•         Яшаш шароитлари-бошпана, асосий хизматлар, интернетга уланиш ва моддий ресурслар мавжудлигини кузатиш орқали ҳаётнинг умумий сифатини ўлчайди.
•         Соғлиқни сақлаш-чора-тадбирлар соғлиқни сақлаш хизматларининг мавжудлиги, ўлим даражаси, хавф омиллари ва касаллик даражаси ва соғлиқ натижалари.
•         Таълим-барча даражаларда (мактабгача таълим орқали) рўйхатдан ўтишни кузатиб боради олий таълим) ва катталар аҳолисидаги маҳорат тўпламлари.
•         Табиий муҳит-атроф-муҳитнинг кундалик ҳаётга бевосита таъсир қиладиган ва келажак авлодларнинг фаровонлигига таъсир қилиши мумкин бўлган қисмини ўлчайди.

© 2024 Azon Global. Барча ҳуқуқлар ҳимояланган.