Foto: “Gazeta.uz”

Hanafiy mazhabi boʻyicha hayit namozi vojibdir. Ramazon hayiti namoziga kelishdan oldin taom eyish, misvok va gʻusl qilish, xushboʻy atir sepish, eng yaxshi kiyimlarni kiyish va namoz vaqtigacha sadaqai fitrni berish sunnat amallardandir. Masjidga kelgandan soʻng bomdod namozi ado etiladi. Bomdod namozidan keyin masjidga kelganlar esa hayit namozi oʻqilguniga qadar nafl namozi oʻqimaydilar.

Paygʻambar (sollallohu alayhi va sallam) marhamat qilganlar: “Hayit namozi oʻqiladigan kuni shayton “dod” deb yuboradi. Shogirdlari: “Ustoz, sizni kim xafa qildi”, deb qayta-qayta soʻrashsa ham toʻxtamay yigʻlayveradi. Oxiri yigʻisining boisini aytadi: “Bir yil harakat qilib, Odam bolalarini yoʻldan urib, ularga turli gunohlarni qildirgandim, bari kuyib ketdi. Bir oy tutgan roʻzasi hurmatiga Alloh ularning barcha gunohlarini kechirib yubordi”, deb javob beradi.

Hayit musulmonlarning aziz bayrami boʻlgani uchun bu ayyom shodu xurramlik, xursandchilik qilinadigan, keksalar, ota-ona, qarindoshlar ziyorat etiladigan, bemorlar holidan xabar olinadigan, zakot va xayr-ehson ulashiladigan kundir.

Jobir ibn Abdullohdan (roziyallohu anhu) rivoyat qilingan hadisda Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam): “Kim bir musulmonning dunyo qaygʻularidan birini ketkazsa, Alloh uning Qiyomat kunidagi qaygʻularidan birini ketkazadi. Kim dunyoda bir qiynalgan birodarining ogʻirini engil qilsa, Alloh taolo uning Qiyomatdagi ogʻirini engil qiladi. Qaysi bir banda boshqa bir bandaga yordam qilsa, Alloh taolo unga ham yordam koʻrsatadi”, deganlar (Termiziy rivoyati).

Hayit arafasida koʻni-qoʻshnilarga mehr-muruvvat koʻrsatish bilan birga moddiy yordamga muhtoj kishilar, yaʻʻni kam taʻʻminlangan oilalarga xayr-ehson qilinsa, ularning xonadonlariga ham bayram shukuhi kirib kelgan boʻladi.

Hayit kunlari duolar qabul qilinadigan kundir. Bu kunda koʻp joylarda odamlar urf qilib, toʻp-toʻp boʻlib qabristonga, azador xonadonlarga borishadi, yigʻi-sigʻi qiladigan ayollar ham bor. Bu ish sharʻʻan durust emas, lekin shunday joylarga bormasangiz, azadorlarning baʻʻzilari hatto “kelmadi” deb xafa ham boʻladi. Bunday nosharʻʻiy amallardan qaytaylik, oʻzimizni ortiqcha bidʻʻat amallardan saqlaylik. Buning oʻrniga Allohning tinchlik, xotirjamlik kabi neʻʻmatlariga shukr qilib, erta tongdan masjidga chiqsak, bomdod namozi va hayit namozini jamoat bilan ado etib, koʻpchilik bilan qoʻllarimizni duoga ochsak, qalbimizdagi istaklarimizni Yaratgandan soʻrasak, inshaalloh, buning savobi oʻzimizga ham, bizdan umidvor boʻlib yotganlarga ham etib boradi.

Alloh taolo barchamizga Ramazon hayitini muborak qilsin. Bu kunni bayram qilib, savobli amallarni koʻpaytirishni Yaratganning oʻzi nasib aylasin. Yurtimiz tinchligini bardavom qilib, xotirjamlikda ibodat qilib borishni hammamizga nasib etsin! Omin.

Mavzuga aloqador