Roʻza hikmatlaridan bilishni istaysizmi?

Roʻza tutgan kishining taqvodorligi ziyodalashadi. Alloh taolo Qurʻʻoni karimda roʻzani oldingi ummatlarga farz qilganidek, ushbu ummati Muhammadiyyaga ham farz qilganini  aytib, oyatning soʻngida, albatta, taqvodor boʻlasizlar deb taʻʻkidladi. Roʻza tufayli insonda Robbisini koʻrib turganligini his qilish kuchi, U zotdan qoʻrqish hissi yanada ziyodalashadi. Roʻza tutish bilan banda Robbisiga boʻysunib, buyrugʻiga “labbay”, deb itoat qilgan boʻladi.

Roʻza koʻzni nomahramlarga nazar solishdan saqlovchi, yomonliklarga undovchi shaytoniy nafsini susaytiradigan asosiy omillardandir. Chunki uning yordamida inson nafsining har qanday xohish-istaklariga gʻolib keladi. Bu bilan insonning qiyinchilik, mashaqqatlarga bardosh berish, sabr qilish tajribasi oshadi.

Roʻzaning yana bir hikmati nochor, miskin, faqirlarni holatini eslatishdir. Kim och, chanqoq boʻlmas ekan, faqirlar chekadigan qiyinchiliklarni qaerdan bilsin! Roʻza tutgan inson ochlik, chanqoqlik alamini totib koʻrib, bechora holdagilarni qanday kun kechirayotganini yaxshi biladi.  Hayot turmushimizda toʻkin-sochin, farovon hayot kechirar ekanmiz, koʻp holatlarda, qarindosh-urugʻ, qoʻni-qoʻshni, atrofimizdagi insonlarning holati qay darajada kechayotganini, loaqal bir marotaba eslab qoʻyish yodimizdan koʻtarilib qoladi. Koʻcha-koʻyda, avtobusda, metroga tushganimizda bozorga borganimizda, umuman olganda koʻplab oʻrinlarda ibrat olishimiz kerak boʻlgan holatlarga duch kelamiz-u, lekin eʻʻtibor bermasdan oʻtib ketaveramiz. Shuning uchun ham xalqimizda “Qorni toʻqning qorni och bilan nima ishi bor” degan ibora bejiz aytilmaydi.

Haqiqatdan ham, baʻʻzida bechorahol kishilarning oldidan oʻtib ketadigan boʻlsak, ular ham biz kabi inson, ular ham biz kabi farovon hayot kechirishni istashlarini, ularning oldilaridagi jajji farzandlari, bizlarning farzandlarimiz kabi ota-onaning mehriga, atrofdagilarning eʻʻtiboriga loyiq ekanlarini unutib qoʻyamiz.

Ha, inson unutuvchan va baʻʻzan noshukr boʻladi, chunki kecha yaqinda oʻzining holati ham shunday boʻlganini, oʻzi ham boshqalarning koʻmagiga muhtoj boʻlganida: “Men ham qachon oʻzgalarga oʻxshab koʻnglim tusagan narsani eyman”, deb Alloh taologa duo qilib yolvorganini unutib qoʻyadi. Yoki boʻlmasa, umri davomida toʻqchilikda yashab, taqdiri ilohiy bilan oʻzining boshiga ham shunday kunlar tushib qolishi mumkinligi haqida oʻylab ham koʻrmaydi. Shuning uchun ham yuqorida taʻʻkidlab oʻtganimizdek, roʻza insonni muruvvatli qiladi, oʻzgalarga, xususan bechora hollarga eʻʻtibor qaratishga undaydi. Kim oʻzida rahm-shafqat sifatini shakllantirish va mustahkamlashni xohlasa roʻza tutsin!

Yana bir hikmati – uzogʻu yaqindagi barcha musulmonlarni Ramazon oyida roʻza tutishga birlashtirishdir. Bir vaqtda roʻzani niyat qilib, bir vaqtda roʻzalarini ochadilar. Shu bilan ham maʻʻnan, ham hissan barcha ummatning yakdilligi roʻyobga chiqadi.

Roʻzaning navbatdagi hikmati, roʻza badan uchun sihat-salomatlik garovi sanaladi. Roʻzador roʻza tutishi sababli, oʻz sogʻligini tiklab oladi. Bugungi kunga kelib butun dunyoda roʻza nafaqat sogʻliqni saqlash uchun, balki bemorlarni davolash uchun ham oʻta zarur omil ekanligi oshkora aytilmoqda. Yaqinda Rossiya olimlari roʻza tutish yoʻli bilan davolangan bemorlar roʻyxatini eʻʻlon qilishdi. Hatto saraton kasaliga mubtalo boʻlganlar ham mana shu yoʻl bilan shifo topishibdi. Roʻza turli kasalliklarga davo boʻlishi bilan birga badandagi yomon, keraksiz yogʻlarni, xolerik-safro, flagmatik-balgʻam, sangvinik-qon, melanxolik-qora oʻtlarni ketkazadi. Qonni musaffo qiladi, oshqozonni yaxshilaydi. Natijada roʻzador ancha engillashib qoladi, zehni oʻtkir, xotirasi kuchli, irodasi mustahkam boʻladi. Koʻplab tibbiyot mutaxassislari: “Roʻza tutish badanning sogʻlom va quvvatli boʻlishiga sabab boʻladi”, deb taʻʻkidlaydilar.

Roʻza baʻʻzilarga kafforotdir.

Roʻza tutgan kishi oʻz roʻzasi sababli maʻʻlum vaqt farishtalar sifati ila sifatlanadi. Maʻʻlumki, emaslik, ichmaslik va jinsiy yaqinlik qilmay, doimo toatda boʻlish farishtalarga xos sifatdir.

Manbalar asosida Gʻiyosiddin Baratov tayyorladi.