Xitoy avtomobilʻ ishlab chiqarishda musulmonlarni majburiy ishlatishda ayblanmoqda
HRW Xitoy Shinjon-Uygʻur avtonom rayonida avtomobilʻ qismlarini tayyorlashda zarur boʻlgan alyuminiy ishlab chiqarishda mehnat lagerlarida saqlanayotgan millionlab xitoylik musulmonlarni majburiy ishlatayotganlikda aybladi.
Xitoy kompaniyalari mamlakat shimoli-gʻarbidagi Shinjon-Uygʻur avtonom rayonida (ShUAR) avtomobilʻ
qismlarini tayyorlashda
zarur boʻlgan alyuminiy ishlab chiqarishda majburiy mehnatdan foydalanganlikda
ayblanmoqda. Bu haqda Human
Rights Watch inson huquqlari xalqaro tashkiloti hisobotida soʻz
boradi.
“Dunyo
avtomobilʻ ishlab chiqaruvchilari, shu jumladan General Motors, Tesla, BYD, Toyota va
Volkswagen oʻzlarining alyuminiy etkazib berish zanjirlarida uygʻurlar majburiy
mehnatidan foydalanishning eng minimal xavfidan chetlana olmaydilar”, ‑ deyiladi
hisobotda.
HRW hisobotida aytilishicha, mahbuslar alyuminiy eritish
zavodlarida mehnatga jalb qilingan.
Xalqaro alyuminiy instituti maʻʻlumotlariga koʻra, jahon ishlab
chiqarishining 9 foizini tashkil etuvchi alyuminiyning 15 foizdan ortigʻi
Shinjon-Uygʻur avtonom rayonida eritiladi.
HRW isteʻʻmolchi kompaniyalarni alyuminiyni mintaqadan sotib
olishdan ogohlantirdi va metalning kelib chiqishini diqqat bilan kuzatishga chaqirdi.
Germaniya va Qoʻshma Shtatlarda bu borada alohida talablar qoʻyilgan boʻlib, HRW ushbu davlatlar mehnat vazirliklarini
kompaniyalar tomonidan
majburiy mehnat mahsulotlaridan foydalanishning oldini olish uchun qonuniy choralarini koʻrishga
chaqirmoqda.
Tashkilot Xitoy rasmiylarining Shinjon-Uygʻur avtonom
viloyatidagi harakatlarini insoniyatga qarshi jinoyatlar qatoriga kiritdi.
2022 yilda BMT hisobotida Xitoy hukumatining terrorizm va
separatizmga qarshi kampaniyasi doirasida 1 milliondan ortiq uygʻur oʻzboshimchalik
bilan hibsga olingani taxmin qilinayotgan ShUARda Xitoy tomonidan insoniyatga qarshi sodir etilishi mumkin
boʻlgan jinoyatlarga ishora qilingan.