Vatikan muqobili: Albaniyada mustaqil Bektoshiylar tariqati davlati tuzilishi mumkin
Albaniya bosh vaziri Edi Rama poytaxt Tirana shahrida diniy bagʻrikenglik ramzi boʻlib xizmat qiladigan “Mustaqil Bektoshiylar tariqati davlati”ni yaratish niyatini tasdiqladi.
Qayd
etilishicha, Vatikandan
ilhom olingan loyiha alban madaniyatining bir qismi boʻlgan turli dinlar
oʻrtasida tinch-totuv yashash anʻʻanalarini targʻib qilishga qaratilgan.
"Biz oʻz boyligimiz - tariximizning muhim qismi boʻlgan
diniy bagʻrikenglikni qadrlashimiz va himoya qilishimiz kerak", - dedi Rama
yangi davlat yaratish maqsadini tushuntirar ekan.
Bektoshiylar
tariqati davlati Vatikandan toʻrt barobar kichik boʻladi hamda harbiy va huquqiy tuzilmalarga
ega boʻlmaydi, balki muhim madaniy timsolga aylanadi. Rama, shuningdek, loyiha
hali boshlangʻich bosqichda ekanligini, uni amalga oshirish esa vaqt talab etishini
taʻʻkidladi.
Aholini roʻyxatga olish maʻʻlumotlariga koʻra, Albaniyada 2,4
million aholidan 115 mingga yaqini bektoshiylar
tariqati aʻʻzosi hisoblanadi.
Bektoshiylar
– asosan Turkiya va Albaniyada keng tarqalgan tasavvuf tariqati boʻlib, XIII asrda
Hoji Bektosh Vali Nishopuri Xurosoniy (1208 - 1270) tomonidan asos solingan.
Bektoshiylar shialardek hazrati Ali va 12 imomga, ayniqsa, 6-imom Jaʻʻfar
as-Sodiqqa eʻʻtiqod qilishadi.
Tariqat
asoschisi, Ahmad Afloqiyning soʻzlariga koʻra, shariat qoidalariga amal qilmagan va
hech qachon namoz oʻqimagan. Tariqatning asosiy gʻoyalari boshqalarga hurmat va
bagʻrikenglikdan iborat. Bektoshiylar vahdat al-vudjud taʻʻlimotiga, Qurʻʻon va
shariatga allegorik tushunchaga ega. Ular Navroʻzni Alining tugʻilgan kuni sifatida
nishonlashadi va har yili ustozga tavba qilishadi.
Mavzuga aloqador
-
Qohira Rafahni qayta ochish evaziga Isroilning Misr va Gʻazo chegarasini nazorat qilishiga rozi boʻldi. Biroq may oyidan buyon Isroil nazoratida turgan Rafah chegara maskanini boshqarish Falastin maʻʻmuriyatiga topshirishni talab qilmoqda.
-
Moliya vaziri Bezalel Smotrich, atrof-muhit vaziri Idit Silman, iqtisodiyot vaziri Nir Barkat va energetika vaziri Eli Koen dafn marosimiga kelishganida, qurbonlarning qarindoshlari ularni marosimdan quvib chiqarishdi. Ular fojiani siyosiy voqeaga aylantirishni istashmadi. “Biz druzlarning urf-odatlari boʻyicha tinchgina dafn marosimini oʻtkazish imkoniyatini berishni talab qilamiz”, — deb yozadi jamoa etakchilari Isroil hukumatiga murojaatida.
