"Ommaviy qotillik zavodi": Isroil falastinliklarni qirgʻinbarot qilishda sunʻʻiy intellektdan foydalanmoqda
"Masʻʻuliyatni hech qanday dasturiy taʻʻminot tizimiga oʻtkazib boʻlmaydi", - deydi dasturiy taʻʻminot muhandisi Laura Nolan urushda sunʻʻiy intellektdan foydalanish haqida.
+972 va Local
Call jurnallari tomonidan oʻtkazilgan izlanishlar Isroilning sunʻʻiy
intellektga asoslangan
nishonga olish tizimlaridan foydalanayotganini aniqladi.
“Ommaviy
qotillik fabrikasi” sarlavhali maqolada aytilishicha, tizim odamlar guruhiga
qaraganda tezroq maqsadli tavsiyalarni ishlab chiqarish uchun ilgʻor texnologiyalardan
foydalanadi.
Jurnalistlarning
soʻzlariga koʻra, Gʻazo sektoridagi nishonlarning koʻpligi va tinch aholi hayotiga
jiddiy zarar etkazilishining yana bir sababi, asosan sunʻʻiy intellektga
asoslangan «Xabsora» («Injil») tizimidan keng foydalanishdir. Maqsadlarni qariyb
avtomatik ravishda avvalgiga qaraganda ancha yuqori tezlikda «yaratish». Sobiq
razvedka xodimining soʻzlariga koʻra, bu sunʻʻiy intellekt tizimi aslida
"ommaviy qotillik fabrikasini" yaratishga yordam beradi.
Isroil
armiyasining noharbiy nishonlarni bombardimon qilish imkoniyatlarini kengaytirish va
har qachongidan ham koʻproq potentsial nishonlarni yaratish uchun sunʻʻiy intellektdan
foydalanishi bosqichlarning buzgʻunchi tabiatiga hissa qoʻshgan koʻrinadi, deyiladi
maqolada.
Isroil
razvedkasining amaldagi va sobiq amaldorlarining taʻʻriflariga koʻra, bu omillar
1948 yilgi Nakbadan beri falastinliklarga qarshi olib borilgan eng halokatli
harbiy yurishlardan birida rolʻ oʻynagan boʻlishi mumkin.
Isroilning
Gʻazoga qilgan avvalgi hujumlari bilan solishtirganda, Isroil "Temir
qilichlar operatsiyasi" deb atagan va HAMASning 7 oktyabrda Isroil janubiga
hujumidan soʻng boshlangan hozirgi urushda armiya harbiy xarakterga ega boʻlmagan
nishonlarni bombardimon qilishni sezilarli darajada kengaytirdi. Bular orasida
xususiy uylar, shuningdek, jamoat binolari, infratuzilma va armiya “energiya
nishonlari” (“matarot otzem”) deb taʻʻriflagan koʻp qavatli binolar kiradi”, deydi
manbalar.
Oʻtmishda
Gʻazo boʻyicha tajribaga ega boʻlgan razvedka manbalariga koʻra, hukumat nishonlarini
bombardimon qilish, birinchi navbatda, Falastin fuqarolik jamiyatiga zarar etkazish:
"shok yaratish" va boshqalar uchun moʻljallangan. Yana bir manbaning qayd
etishicha, bundan "tinch aholini HAMASga bosim oʻtkazishga majburlash"
maqsadi ham oʻrin olgan. (Nima uchun falastinliklar HAMASning yonini olmoqda”
maqolasini oʻqing)
Anonimlik
sharti bilan +972 va Local Call bilan suhbatlashgan bir qancha manbalar Isroil
armiyasida hujum qilinadigan potentsial nishonlar, jumladan, uylar boʻyicha
maʻʻlumotlar mavjud boʻlib, ularda taxminan qancha aholi oʻlishi ham keltirilgan. Bu
raqamlar hisoblab chiqilgan va armiya razvedka boʻlinmalariga oldindan maʻʻlum
boʻlib, ular hujum boshlanishidan avvalroq qancha tinch aholi oʻlishi mumkinligini ham
bilishadi.
Manbalar
tomonidan muhokama qilingan bir holatda Isroil harbiy qoʻmondonlari HAMASning
yuqori martabali harbiy qoʻmondonini oʻldirishga urinishda yuzlab falastinlik tinch
aholining qurbon boʻlishini bila turib maʻʻqullagan.
"Hech
narsa tasodifan sodir boʻlmaydi, - deydi boshqa manba. - Gʻazo sektoridagi uyda uch
yoshli qiz oʻldirilayotganda, armiyadagilardan kimdir uni oʻldirish hech qanday
ahamiyatga ega emas, u – boshqa nishonni urish uchun toʻlanishi kerak boʻlgan evaz,
degan qarorni qabul qilgan boʻladi. Ular tasodifan uchirilgan raketalar emas.
Hammasi qasddan qilingan. Biz har bir xonadonga qancha qoʻshimcha zarar
etkazilganini aniq bilamiz”.
Azon
Global tahririyatidagi soʻnggi maʻʻlumotlarga koʻra, 7 oktbyardan beri Isroil Gʻazo
sektorida amalga oshirayotgan ommaviy qirgʻinbarotlarda 20 mingdan ziyod kishi halok
boʻldi, ularning 70 foizdan ortigʻi ayollar va bolalardir. Shuningdek, 53,4 mingga
yaqin kishi jarohatlangan. Yana minglab tinch aholi vakillari vayronalar ostida
halok boʻlgan.
Ayni
paytda Isroil oʻz qoʻlidagi eng vayronkor, eng oʻlimvor qurollardan foydalanib,
Gʻazo sekstorini butunday er yuzidan supurib yuborishga jahd qilgan. Bunda AQSh,
Evropa va musulmon (soʻzda) davlatlaridan ayrimlari toʻgʻridan-toʻgʻri qoʻllab-quvvatlamoqda,
qurol-yarogʻ, yoqilgʻi va boshqa dastaklarini uzmay turibdi.