Boku va Erevan deyarli 13 km chegarani belgilab oldi

Chegaraning muayyan uchastkasini delimitatsiya qilish boʻyicha ilk bor kelishuvga erishildi. Xalqaro kuzatuvchilar ikki davlat oʻrtasidagi muzokaralarda sezilarli yutuqlarga erishilganini qayd etdilar. “Bu Ozarbayjon Respublikasining Gazax viloyatining 4 ta qishlogʻi – Bagʻanis Ayrim, Ashagi Askipara, Xeyrimli va Qizilgajili (6,5 kvadrat kilometr) hududining Ozarbayjonga qaytarilishini taʻʻminlaydi”,  deyiladi xabarda.

Ozarbayjon va Armaniston oʻrtasidagi delimitatsiya ishlari natijasida 12,7 kilometr uzunlikdagi chegara chizigʻi nihoyat aniqlandi, dedi Ozarbayjon bosh vaziri oʻrinbosari Shahin Mustafoev matbuot xizmati.

Oʻtgan hafta Boku va Erevan birgalikda tuzilgan protokolni imzoladilar, unda Armanistonning Tavush viloyati va Ozarbayjonning Gʻazax viloyatidagi aholi punktlari oʻrtasidagi chegara chizigʻi uchastkalari tasvirlangan. Ozarbayjon Bosh vaziri oʻrinbosari Shahin Mustafoev va Armaniston Bosh vaziri oʻrinbosari Mher Grigoryan raisligida ikki davlat chegarasida chegarani demarkatsiya qilish komissiyalarining 9-yigʻilishi boʻlib oʻtdi.

“Bu Ozarbayjon Respublikasining Gʻazax viloyatining 4 ta qishlogʻi – Bagʻanis Ayrim, Ashagi Askipara, Xeyrimli va Qizilgajili (6,5 kvadrat kilometr) hududining Ozarbayjonga qaytarilishini taʻʻminlaydi”, — deyiladi xabarda.

Shuningdek, bugungi kunda Ozarbayjon Respublikasining Gʻazax viloyatining Bagʻanis Ayrim, Ashagi Askipara, Xeyrimli va Qizilgajili qishloqlari hududlari Ozarbayjon Respublikasi Davlat chegara xizmati nazoratiga olingani taʻʻkidlangan.

Ozarbayjon tomonining uchrashuv bilan bogʻliq yozma bayonotida, tomonlarning Ozarbayjon va Arman qishloqlariga tegishli 4 ta qishloq chegara chizigʻi koordinatalarini Sovet Ittifoqi Bosh shtabining topografik xaritasiga koʻra aniqlashga kelishib olganligi qayd etildi.

Komissiyalarning oldingi yigʻilishida Armaniston birinchi Qorabogʻ urushi davrida bosib olingan Bagʻanis Ayrim, Quyi Eskipara, Xeyrimli va Qizilxajili qishloqlarini Ozarbayjonga qaytarishga rozi boʻlgan edi.

Ikki davlat ekspert guruhlari Ozarbayjon va Armaniston chegarasida geodezik oʻlchovlarni boshlab yuborgan. Chegara posti oʻrnatildi.

Chegaraning muayyan uchastkasini delimitatsiya qilish boʻyicha ilk bor kelishuvga erishildi. Xalqaro kuzatuvchilar ikki davlat oʻrtasidagi muzokaralarda sezilarli yutuqlarga erishilganini qayd etdilar.

Chegaraning umumiy uchastkasini demarkatsiya qilish masalasi Erevan va Boku oʻrtasida tinchlik shartnomasini tuzish boʻyicha muzokaralarda jiddiy toʻsiqlardan biriga aylandi. Ayni damda tomonlar 1991 yildagi Olmaota deklaratsiyasiga tayanib, uning parchalanishi davridagi SSSR respublikalari chegarasidan chiqishga qaror qilishdi. Armaniston hokimiyatining pozitsiyasiga koʻra, SSSR Qurolli Kuchlari Bosh shtabining 1974-1990 yillardagi xaritalaridan foydalanish kerak.

Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan delimitatsiya jarayonini Tavush viloyatidagi toʻrtta qishloqdan boshlashga rozi boʻldi. Uning taʻʻkidlashicha, Erevanning Ozarbayjon bilan chegaralarni delimitatsiya qilish va keyinchalik demarkatsiya qilishdan bosh tortishi Janubiy Kavkazda yangi keskinlashuvga olib keladi. Oʻz navbatida, Pashinyanni Bokuga bir tomonlama yon berishda ayblayotgan arman muxolifati bu hududni Ozarbayjonga berishni nomaqbul deb bilishini bir necha bor taʻʻkidlagan.

Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan Erevan va Boku oʻrtasida chegaraning bir qismini delimitatsiya qilish boʻyicha protokol imzolanganini “katta muvaffaqiyat” deb atadi.

“Protokol Armaniston va Ozarbayjon komissiyalari tomonidan imzolanganini katta muvaffaqiyat deb bilaman. Bizda birinchi marta delimitatsiya qilingan chegara bor. Bu suverenitetimizning tamal toshi, xavfsizlik darajasi ortadi”, dedi u hukumat yigʻilishida.

Hukumat rahbari delimitatsiya SSSR Qurolli Kuchlari Bosh shtabining 1976 yilgi topografik xaritasiga muvofiq amalga oshirilishi muhimligini qayd etdi. "Bu keskinlashuv va harbiy mojarolar ehtimolini sezilarli darajada kamaytiradi", deya qoʻshimcha qildi u.