7 oktyabrdagi “Al-Aqso toʻfoni” operatsiyasidan soʻng Isroil jiddiy oqibatlarga, jumladan, iqtisodiy yoʻqotishlarga duch keldi. Bosqinchi davlat jamiyatda va siyosiy partiyalarda jiddiy boʻlinishlarga guvoh boʻldi. Qolaversa, operatsiya Isroil hukumati va sionistik strateglar uchun davlat demografiyasi asosiy masala boʻlgan bir paytda, bosib olingan Falastindan yahudiylarning teskari koʻchish tendentsiyasini qariyb davom ettirdi.

Ushbu tendentsiya hatto “Al-Aqso toʻfoni”dan oldinroq kuzatilgan boʻlib, yahudiylar allaqachon koʻproq iqtisodiy barqarorlik va xavfsizlik izlab AQSh va Evropaga koʻchib ketishni boshlagan edi. Bu moxov davlat tarixidagi ulʻtraortodoksal partiyalar, diniy harakatlar va oʻta oʻnglar aralashgan eng oʻng hukumatni boshqarayotgan Benʻyamin Netanyaxu bilan toʻqnash kelayotgan minglab yoshlar orasida eng keng tarqalgan variant hisoblanadi.

Yahudiy immigratsiyasi Isroil va sionistik loyiha uchun doimo muhim boʻlgan. Yahudiylarni bosib olingan Falastinga koʻchib oʻtishga jalb etuvchi omillar orasida xavfsizlik, iqtisodiy farovonlik va dastlab muvaffaqiyatli boʻlgan, ammo oxir-oqibat muvaffaqiyatsizlikka uchragan soxta sionistik shiorlar kiradi. Isroil iqtisodiyoti qisqargani sari, xavfsizlik butun dunyo boʻylab potentsial yahudiy muhojirlar uchun eng muhim sababga aylandi. Mana nima uchun Isroilni yahudiylashtirish gʻoyasi koʻproq yahudiylarni "yahudiy davlatiga" "aliya qilish" (repatriatsiya, yaʻʻni yahudiylarni “tarixiy” vatanlariga qaytarish gʻoyasi) uchun jalb etish yoʻlidagi jiddiy urinishda ommalashtirildi va Isroil qonunlarida mustahkamlandi. Sionistik harakat ham, uning moxov davlati ham barcha yahudiylarni oʻzlarining ekspansionistik maqsadlarini amalga oshirish hamda butun loyihani arab mintaqasida faqat Falastin xalqi hisobiga davom ettirish uchun potentsial insoniy resurs va asos deb hisoblaydi.

Biroq ishgʻol qilingan Falastinda Isroil oʻrnatilganiga qariyb 76 yil oʻtganiga qaramay, dunyodagi yahudiylarning atigi 41 foizi bosib olingan davlatga koʻchib oʻtish vasvasasiga uchdi. Isroil rahbarlari koʻproq yahudiylarni bu qarorga undash uchun barcha imkoniyatlardan foydalanishga harakat qilishlari kerak.

Isroil yahudiy agentligi bilan hamkorlikda va muvofiqlashtirishda Argentinadan 200 ming, Efiopiyadan bir necha ming, Hindiston va Janubiy Afrikadan 80 mingga yaqin yahudiylarni jalb qilish boʻyicha yirik kampaniyalarni moliyalashtirish rejalashtirilgan. Immigrantlarni jalb qilish uchun moliyaviy va mehnat imtiyozlari taklif etiladi. Umuman olganda, yahudiylarni oʻz vatanlaridan siqib chiqaradigan omillarning yoʻqligi, shuningdek, Gʻazo sektorida falastinliklar genotsidi tufayli Isroilning imij va obroʻsiga zarba berilgani sababli Evropa va Shimoliy Amerikadan yahudiylar immigratsiyasi eng past darajaga etdi. Bu Isroilning Gʻarbiy yahudiylarda "immigratsiyaga qiziqish ortishi" haqidagi daʻʻvolariga qaramay, kelganlarning haqiqiy soni juda oz.

Sionistlarning Falastin aholisi oʻrnini egallash va erlarni yahudiylashtirish strategiyasi har doim toʻrt jihatga bogʻliq boʻlgan: butun dunyodan yahudiylarni bosib olingan Falastinga koʻchib oʻtishga jalb qilish; Arab erlarini egallab olish va boshqa ekspropriatsiya qilish (majburiya tarzda tortib olish) yoʻli bilan yahudiylashtirish, soʻngra unga kelgindi yahudiylarni joylashtirish; imkon qadar koʻproq falastinlik arablarni chiqarib yuborish uchun mos keluvchi siyosiy sharoitlar yaratish; geografiya va demografiyani sionistik loyiha foydasiga oʻzgartirish maqsadida xalqaro huquqqa zid ravishda noqonuniy aholi punktlari qurish. Asosiy eʻʻtibor yuqori turmush darajasi va oʻsish surʻʻatlariga ega boʻlgan hamda koʻproq yahudiylarni jalb qiladigan jonli iqtisodiyotni yaratishga qaratilgan edi.

Falastin erini yahudiylashtirish uni boshqarishning turli usullarini talab qildi. Erlar Falastin aholisidan qirgʻin va majburiy koʻchirilish yoʻli bilan egallab olindi, taraqqiyot va xavfsizlik xavotirlari bahonasi bilan falastinliklarni oʻz erlaridan haydash uchun foydalanildi. Yahudiy milliy jamgʻarmasi (YaMJ) va Yahudiy agentligi, shuningdek, Britaniya mandati ishgʻoli kabi sionistik institutlar 1948 yilda aparteid davlati barpo etilishidan oldin ham Falastin arab erlariga egalik huquqini yahudiylarga oʻtkazishda muhim rolʻ oʻynagan.

Biroq Isroil oʻsha mudhish yilda oʻzining «mustaqilligini» eʻʻlon qilganida, sionist yahudiylar Falastinning atigi 9,1 foizini egallab turgani haqiqat.

Mashhur Oslo kelishuviga muvofiq, davlat hamda bosib olingan, kelgindi yahudiylar va manzilgohlar uchun tortib olingan hududlar 78 foiz erni egallashi kerakligiga qaramasdan, bugungi kunda Isroil tarixiy Falastinning 100 foizini nazorat qiladi.

"Al-Aqso toʻfoni" operatsiyasi 1948 yildan beri Falastin kurashi tarixidagi eng muvaffaqiyatli partizan operatsiyalaridan biri hisoblanadi, chunki u Isroilning barcha darajadagi zaifligini fosh qildi va "dunyodagi eng axloqiy armiya"ning engilmasligi gʻoyasiga barham berdi. Bu Falastin qarshiligini tarixiy Falastin hududi ichida Isroilga qarshi barcha shakllarda kurashishni ruhlantiradi.

Isroilga yahudiy muhojirlarni jalb qilish va ularni ushlab turishda xavfsizlik va iqtisodiy barqarorlik naqadar muhim ekanini hisobga olsak, mamlakatni tark etuvchi yahudiylar sonini ortishi koʻrish ehtimolimiz yuqori. Sof migratsiya davlat uchun salbiy boʻlishi mumkin. Bu Ikkinchi Intifada (Al-Aqso) vaqtida (2000 yil sentyabrʻ - 2005 yil fevralʻ) ham sodir boʻlgan, biroq rasmiy maʻʻlumotlar haqiqatni yashirishga urinmoqda.

Bu sionistlarning falastinliklarni har qanday yoʻl bilan siqib chiqarishda davom etishini va koʻproq yahudiy muhojirlarni jalb qilishga urinishiga xalal bermaydi. Bu davlat tarixiy Falastinda falastinliklar sonining oʻsishi, ularning oʻz erlariga sodiqligi va koʻchirilishni qabul qilmasliklari hamda yahudiylar immigratsiyasi qisqarishi bilan koʻzga tashlanadigan demografik dilemma bilan toʻqnashayotgan bir vaqtda muhim strategiya sifatida qolaveradi, bu esa yahudiylar yahudiylar davlatida ozchilikka aylanishi mumkinligini anglatadi. Bu sionistik loyihaning eng katta qoʻrquvidir.

Ushbu maqola birinchi marta 2024 yil 17 martda “Al-Quds Al-Arabiy” jurnalida arab tilida paydo boʻlgan.