Netanyaxuning yaqin hamtovogʻi, Isroilning yangi harbiy rahbari Eyal Zamir kim?
Netanyaxuning yaqin hamtovogʻi boʻlgan Isroilning yangi harbiy rahbari – Eyal Zamir kim?
Eyal Zamir Isroil armiyasida yangi shtab boshligʻi lavozimiga tayinlandi. Zamirning hozirgi bosh vazir ittifoqchisi sifatida ishlayotgani va uning koʻrsatmalarini bajarayotgani maъlum boʻldi.
Yangi harbiy qoʻmondon bor eъtiborini mudofaaga eъtibor qaratish oʻrniga "toʻliq gʻalaba"ga intilmoqda va koʻp frontli toʻqnashuvga tayyorgarlik koʻrmoqda.
"Siz HAMAS hujumiga uchradingiz", dedi Eyal Zamir Isroil janubiy qoʻmondonligi general-mayori Yaron Finkelmanga Gʻazodagi Bayt Xanun yaqinidagi armiya pozitsiyasiga tashrifi chogʻida. Shunda uni kutilmaganda gʻaflatda qoldirib, oldindan eъlon qilinmagan mashgʻulot oʻtkazdi.
Bu qiliq yangi tayinlangan Isroil shtab boshligʻining lavozimga kirishgan birinchi kunida sodir boʻldi. U shu orqali oʻzining qanday harbiy rahbar boʻlishini koʻrsatmoqchi edi.
Umm ar-Rashrash (Eilat) shahrida tugʻilgan 59 yoshli Zamir hozirgi lavozimni egallagan eng keksa shtab boshliqlaridan biri hisoblanadi. U iroqlik va yamanlik yahudiylar naslidan.
Tel-Aviv universitetida siyosatshunoslik boʻyicha tahsil olgan, keyinchalik Xayfa universitetida "milliy xavfsizlik" mavzusida magistr darajasini egallagan, shuningdek, harbiy akademiyalarda tahsil koʻrgan.
1984 yilda Isroil armiyasiga qoʻshilganidan soʻng tez orada Zirhli qoʻshinlarni tanlagan Zamir jangovar askar sifatida tayyorgarlikdan oʻtdi, shuningdek, tank boshqaruvchisi kursini tugatdi.
Yillar davomida u Isroil harbiy ierarxiyasida koʻtarilib, qoʻmondon darajasiga etdi. Ikkinchi Intifada, 2006 yilgi Livan urushi, shuningdek, Isroilning qamaldagi Gʻazo sektoriga qarshi koʻplab hujumlarida qoʻshin tuzilmalariga rahbarlik qildi.
Bir muddat, 2023 yil 7 oktyabrda HAMAS boshchiligidagi hujumdan keyin, bir necha soat ichida barbod boʻlgan Isroil janubiy qoʻmondonligiga rahbarlik ham qilgan.
2018-2021 yillarda Zamir Isroil armiyasi shtab boshligʻining oʻrinbosari lavozimida ishlagan. Biroq soʻnggi tayinlanishidan oldin, 2023-2025 yillar oraligʻida Isroil mudofaa vazirligining bosh direktori lavozimida faoliyat yuritgan.
Bundan tashqari, u Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxuning harbiy kotibi ham boʻlgan.
Eъtiborlisi, Eyal Zamir Isroil bosh vazirining yaqin ittifoqchisi boʻlib, u bilan uzoq yillik munosabatlarni saqlab qolgan.
Qizigʻi shundaki, Netanyaxu ilgari oʻzini qurshab olgan va uning taktikasini tanqid qilganlarning aksariyatini chetlashtirish oʻrniga, oʻziga sodiq odamlarni jalb qilishga muvaffaq boʻldi.
Masalan, Isroil bosh vaziri sobiq "Harbiy kabinet" uchun shunday ogʻir sharoit yaratdiki, Benni Gans va Gadi Ayzenkot favqulodda urush hukumati falaj holatda ishlashga majbur boʻlgani uchun norozi boʻlib, isteъfoga chiqishdi.
Keyinchalik Netanyaxu qarorlariga qarshi chiqayotgan mudofaa vaziri Yoav Gallantni lavozimidan chetlatib, uning oʻrniga oʻziga sodiq sobiq tashqi ishlar vaziri Israel Katsni tayinladi.
Isroil armiyasining yangi shtab boshligʻi amalga oshirgan dastlabki qadamlardan biri generallarni ishdan boʻshatish toʻlqinini boshlash boʻldi. U Isroil bosh vaziri Netanyaxu bilan tez-tez, baъzan ommaviy ravishda kelishmovchiliklarga borib qolgan Isroilning harbiy vakili Daniel Hagarini ham ishdan boʻshatdi.
Zamir, shuningdek, 1990-yillarning boshlarida qabul qilingan va bir paytlar Isroilning sobiq bosh vaziri Ehud Barak tomonidan "kichik va aqlli armiya" deb nomlangan strategiyaga - bosqinchi davlatning texnologiyalarga haddan tashqari bogʻliqligiga qarshi boʻlgan eski maktabning Isroil armiyasi haqidagi qarashlariga ishonadigan shaxs hisoblanadi.
Diplomatiyaga tayanish va urushdan qochishga intilish oʻrniga Zamir nafaqat Isroil urushini tajovuzkorona olib borishga qatъiy qaror qildi, balki HAMASning Gʻazoda butunlay yoʻq qilinishini va urushning oʻt ochishni toʻxtatish kelishuvi bilan tugamasligini "taъminlash" uchun siyosiy rahbariyat bilan hamkorlik qilishga vaъda berdi.
Zamirning tayinlanishi Isroilning eng radikal siyosiy guruhlari tomonidan katta mamnuniyat bilan qarshi olindi. Ularning baъzilari bu tanlovni "orzu" deb taъrifladi.
Shu bilan birga, Isroil moliya vaziri Bezalel Smotrich shunday fikr bildirdi: “Eng muhimi, Zamir professional darajadagi xodimlar siyosiy rahbariyatga boʻysunishini esda tutishi kerak. Harbiylar buni tushunish vaqti keldi”. Isroilning "Haaretz" kundalik gazetasi Netanyaxu Smotrichga javobini ham eъlon qildi: "Nafaqat harbiylar, balki butun professional darajadagi xodimlar ham”.
Muhammad Dovud Asadulloh
