Chin

 

Yahudlar Xalil yoki oʻzlariniki qilib olgan Toʻlkurm va Qalqaliya kabi shaharlarga yaqin shaharga kelib, ehtiyoji boʻlgan mahsulotlarini xarid qila boshlashdi. Temirchi yo duradgorga borib, yuzlab eshik yoki minglab derazalar buyurtma qilishardi. Chunki oʻsha erlarda Isroil korxonalariga nisbatan arzonroqqa sotib olsa boʻlardi. Falastinlik hunarmandlar boʻlsa, mahsulotlarni ulgurji olib, yaxshigina pulga sotishardi. Natijada oʻzlari ham ishli boʻlardi, hamyurtlarini ham ish bilan taʻʻminlashardi.

 

Bir tomonda aholining moddiy ahvoli yaxshilanayotgan boʻlsa, boshqa tomonda fidoyilar jangovar harakatlarini toʻxtatmas, toʻlqin kabi bir koʻtarilib, bir tushib faoliyat olib boraverardi. Sababi, ular hech qachon moddiy koʻrinishga aldangan emaslar. Har doim vatan ravnaqi hamda zimmalaridagi vojib vazifani his qilib yashaganlar. Vaziyat taqozosiga koʻra har kimga uzr topilishi mumkin boʻlsa-da, hali u erga granata otib, hali bu erni oʻqqa tutib, fidokorona harakatlarida bardavom boʻlishgan. Karantin ham hali u erda, hali bu erda joriy qilinib, bezor boʻlmasdi. Fidoyilarni qoʻlga olish boʻyicha ishlar ham tugamasdi. Kezi kelganda soatlab yoʻlovchilarning yoʻllarini toʻsib qoʻyib, tekshiruvlar olib borishardi. Fidoyilar boʻlsa, bosqinchilarga yaltoqlangan, sotqin erkak yoki ayollarni aniqlab, ularni tiyib qoʻyishdan toʻxtamasdilar.

 

Minglab falastinliklarning 1948 yili bosib olingan erlarga ishlashga borishi fidoyilar uchun oʻsha ishgʻol etilgan shahar-qishloqlar markazida ham faoliyat olib borish eshigini ochgandi. Ha, bu - qarshi kurash uchun ochilgan eshiklardan biri boʻldi.

 

Qoʻshnimiz Ummu Abd xolaning oʻgʻli Abdulhafiz foydasi kam, lekin qiyinchiligi koʻp ishlardan bezor boʻlganini aytib, oʻqishni tashladi va opa-ukalarining kelajagi, tahsil olishlari uchun ichkariga (bosib olingan hududlarga – Azon Global) borib ishlamoqchiligini aytdi. Onasi rozi boʻldi. Abdulhafiz ham endi qolgan minglab odamlar singari ertalab ketib, kech qaytadigan boʻldi. Ish boshlaganiga bir necha oy oʻtib, darvozasini tuzukrogʻiga almashtirdi. Amal-taqal qilib koʻtarilgan devorlarini ham oʻnglatdi. Hovlisiniesa beton bilan tekislatdi. Abdulhafiz ikki yil ishlagach, u erda ishlashdan maqsadi shunchaki oilaviy sharoitni yaxshilashgina boʻlmaganini angladik. Abdulhafiz «Halq fronti» guruhiga aʻʻzo boʻlgan ekan. U erda ishlashdan asosiy maqsadlardan biri - ichkarida fidoyi amaliyotlarini rejalashtirish boʻlgan ekan. Chindan ham, yangi muhitni yaxshilab oʻrganib, moslashgach, ovqat idishiga granata solib olib, Yafaga borarkan. U erda muayyan oʻrinlarga oʻrnatib, uyiga qaytar, rejalashtirgan ishlari natijasi oʻlaroq dushman talofatlar koʻra boshladi. Abdulhafiz ikki yil shu zaylda muvaffaqiyatli amaliyotlar oʻtkazib keldi. Biroq Shin-Bet maxfiy agentlarining surishtiruvlari natijasida Abdulhafiz shubha markaziga tushib qoldi. Kechalarning birida bir gala harbiy moshinalar kelib, Abdulhafizning uyini oʻrab oldi. Qattiq tintuvdan soʻng oʻzini mahkamaga olib ketishdi. U erda qanchali qiynoqqa solishmasin, ustiga qoʻyilayotgan ayblovlar tuhmat ekanligini aytib, inkor qilib turavergan. Biroq oʻshanda Abdulhafizdan tashqari uning bir sherigi ham qoʻlga olingan ekan. Oʻsha sherigi eʻʻtirof etgan ishlar asos qilib koʻrsatilib, bir yarim yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi.

***

Oʻquv mavsumi oxirlab borar, Mahmud akamning oʻqishdan qaytishini intizor kutayotgan oilasi «Qizil Hoch» tashkiloti qarorgohiga borib, Misrda tahsil olayotgan talabalarning qachon taʻʻtilga qaytishini soʻrab kelishardi. Mahmud akam keladigan kuni hammamiz tashkilot binosi oldiga chiqdik. Ular avtobusda bir harbiy «Jip» mashinasi hamrohligida kirib kelishdi. Soʻng pasport nazoratiga kirib chiqishib, yaqinlari bagʻriga otilishdi. Musofirlikni boshidan oʻtkazgan muhojir talabalar qarshi olgan yaqinlari bilan uylariga ketishdi. Biz ham Mahmud akamni kutib turgandik, u chiqib kelib, hammamiz bilan quchoqlashib koʻrishdi. Onamning peshonasidan oʻpdi. Onam esa unga faxrlanib boqardi. Oʻsha ondayoq Mahmud akamga ehtirom koʻrsatib, «Bosh muhandis» deya murojaat qildi. Bir yillik ayriliqdan keyingi visolni nishonlash uchun oilaviy sharoitimiz tang boʻlishiga qaramay, onam turli-tuman eguliklar hozirlagandi. Mahmud akam biz uchun Misrdan sovgʻa qilib paxtali yangi liboslar olib kelgan ekan.

Oʻshanda ilk bor yangi libosning hidini, ushlaganda qanday mayin boʻlishini his qilganmiz. Ungacha undan-bundan qolgan eski-tuski liboslarni yoki xayriya jamgʻarmasi tomonidan beriladigan kiyimlarni kiyardik.

Davomi bor...