Nega xristian Gʻarbi falastinlik nasroniylarning ahvoliga eʻʻtibor bermaydi?
Isroil Gʻazodagi nasroniylarning mavjudligiga genotsidning bir qismi sifatida barham berayotgan ekan, Gʻarb etakchilari buni eʻʻtiborsiz qoldirmoqda.
Falastinlik
jurnalist Dovud Kuttob (Daoud Kuttab) nima uchun nasroniy diniga eʻʻtiqod qiluvchi
Gʻarb mamlakatlari hukumatlari Falastinda Isroil tomonidan nasroniylarning ham
qatliom qilinayotganiga koʻz yumayotganiga eʻʻtibor qaratdi. Uning Al Jazeera
tomonidan eʻʻlon qilingan maqolasini toʻliq holda eʻʻtiboringizga havola etamiz.
7 oktyabrdan
beri Isroil va uning ittifoqchilari Gʻazodagi urushni “terrorga qarshi urush”
doirasida qoʻyishga harakat qilib, faol ravishda HAMASni IShID bilan qiyoslashmoqda. Falastinliklarni
musulmonlar bilan teng oʻringa qoʻygan koʻpchilik haqiqatan ham bu yolgʻon rivoyatga
ishonadi.
Ammo Isroil Gʻazoga qarshi olib borayotgan shafqatsiz urush oʻzi
daʻʻvo qilganidek "faqat terrorchilarni" nishonga olayotgani yoʻq. Bilʻʻaks
u falastinlik musulmonlar bilan bir qatorda falastinlik nasroniylarni ham
qirgʻin qildi - bu huquqshunoslar taʻʻbiri bilan aytganda genotsid demak.
Gʻazodagi nasroniy
jamiyati hozirgacha kamida 21 aʻʻzosini yoʻqotdi. Bu kichik raqam boʻlib koʻrinishi
mumkin, ammo urushdan oldin ular atigi 1000 kishi boʻlganini hisobga olsak, bu
qirgʻinlarni deyarli 2000 yil ichida ilk bor sektordagi nasroniy mavjudligini yoʻq
qilishga tahdid bilan teng. Proporsional ravishda, falastinlik nasroniylarning
oʻlim darajasi Gʻazodagi butun Falastin aholisidan ikki baravar koʻp.
Va shunga qaramay ham, Gʻarbdagi xristianlar ulushi koʻp
mamlakatlar rahbarlari Falastin
nasroniylarining ahvoli haqida taajjubli bir tarzda sukut saqlashdi. Amerika
Qoʻshma Shtatlari prezidenti,
dindor katolik boʻlgan Jo Bayden Isroil armiyasi tomonidan nishonga olingan
Gʻazodagi boshqa katoliklarni himoya qilish yoʻlida biror nima demadi, biror ish ham
qilmadi.
Xuddi shunday tarzda muqaddas erlarda nasroniylarning
mavjudligiga tahdid solayotgan irqchi Isroil davlatini Gʻarb nasroniylari oʻnlab
yillar davomida qoʻllab kelishgan.
Taʻʻqibga uchragan xristianlar tarixi
Isroilning Falastin nasroniylariga qarshi hujumi HAMAS tashkil
etilishidan ancha oldin sodir boʻlgan. 1948
yilgi Nakba paytida yahudiy jangarilar Falastin qishloqlari va shaharlariga hujum
qilganda, Falastin musulmonlari kabi falastinlik nasroniylar ham nishonga
olingan edi.
Shunda xristian
falastinliklar Liddadan (bugungi isroilliklar Lod deb atashadi) quvib chiqarildi.
Koʻpchilik Ramallohda boshpana topish, shafqatsiz
yahudiy jangarilaridan qochishga urinib, oʻnlab kilometrlarni piyoda bosib oʻtishdi.
Quddus va boshqa hududlarda ham falastinliklar eʻʻtiqodidan
qatʻʻi nazar, haydab
chiqarildi. Mening oila aʻʻzolarim - dadam, amakim va buvim - hayotlarini saqlab
qolish uchun qochishga majbur boʻlishdi. Musrara mahallasida yashovchi xolam va uning
oilasi u erda xavfsizlikda boʻlamiz degan ilinj bilan Notr-Dam katolik cherkovi
yonidan panoh qidirishadi, biroq yahudiy mergan uning erini otib oʻldirib, etti yosh
bolasi bilan beva qoldiradi.
Isroil davlati barpo etilgandan soʻng ham terror va
bosqinchilik toʻxtamadi. Misol uchun,
arab-isroil urushi soʻngida Isroil shimolida qulagan, asosan, falastinlik
nasroniylar yashaydigan ikkita Iqrit va Biram qishlogʻi aholisi 1948 yilning
noyabrida chiqib ketishga majbur boʻldi. Ularga "ikki hafta ichida"
qaytishlari mumkinligi aytildi. Biroq Isroil davlati bunga hech qachon ruxsat
bermagan.
Keyingi oʻn yilliklarda Isroil daʻʻvo qilgan hududda qolgan
falastinlik nasroniylar falastinlik musulmonlar singari aparteid rejimiga
roʻbaroʻ kelishdi. Hayfada joylashgan Adalah NNT tomonidan olib borilgan
tadqiqotlarga koʻra, ular Isroilning yahudiy fuqarolari foydalangan huquqlardan
mahrum qiluvchi 65 ga yaqin irqchilik qonunlariga boʻysunishga majbur etilgan.
Ushbu qonunlarning eng qadimgilaridan biri 1950 yilda qabul
qilingan "Qaytish toʻgʻrisida"gi qonun boʻlib, u yahudiylarning Isroilga
kelish, joylashish va avtomatik ravishda fuqarolikni olish huquqini mustahkamlagan.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining 194-rezolyutsiyasida falastinliklarga oʻz
vatanlariga qaytishiga ruxsat berilishi va ularga uylaridan ayrilgani uchun tovon
toʻlanishi kerakligi toʻgʻrisida qaror chiqarganiga qaramay, qonun haydalgan
Falastin tub aholisiga huquq berishni inkor etdi.
Yaqinda Knesset 2018 yilda Isroilni yahudiy xalqining milliy
davlati sifatida rasman eʻʻlon qiladigan "Milliy davlat toʻgʻrisida"gi
qonun loyihasini maʻʻqulladi va shu bilan yahudiylarning qonuniy ustunligini yanada
mustahkamladi. Bu Isroil jamiyatidagi ekstremistik unsurlarga shijoat berib, ularning
Falastinga qarshi zoʻravonliklarini tagʻin kuchaytirdi.
Yahudiy ekstremistlarining falastinlik nasroniylarni taʻʻqib
qilish va qoʻrqitish, ularning ustiga tupurish va ularning kortejlariga hujum qilish
holatlari avj oldi. Xristian mulklari, jumladan, cherkovlar va qabristonlar ham
nishonga olindi.
HAMASning 7 oktyabrʻ kuni Isroil janubiga
uyushtirgan hujumlaridan bir necha kun oldin bir guruh yahudiy erkaklar va oʻgʻil
bolalar xoch koʻtargan nasroniy kortejini quvib, ularning ustiga tupurishgan edi.
Voqea aks etgan video internetga tarqaldi va xalqaro norozilikka sabab boʻldi,
shunda ham Gʻarb etakchilari sukut saqlashdi. Xristian cherkovi rahbarlarining yahudiylar zoʻravonliklariga qarshi choralar koʻrish
haqidagi yillar davomidagi takroriy chaqiruvlarini kar quloqlar eshitmadi.
Gʻarbning Falastin
nasroniylarining ahvoliga nisbatan befarqligi
17 oktyabrʻ kuni, Gʻazoga qarshi shafqatsiz urush boshlaganidan bir
necha oʻtib, Isroil Gʻazodagi nasroniylar tomonidan boshqariladigan Ahli Arab
kasalxonasi hovlisini bombardimon qildi va u erdan boshpana topgan yuzlab
odamlarni oʻldirdi. Isroil tashviqot mashinasi hujumda aybni Falastin Islomiy
Jihodiga yuklamoqchi boʻldi, biroq keyingi tekshiruvlar u keltirgan “dalillar”
uydirma ekanligini tasdiqladi.
Ikki kun oʻtgach, Isroil armiyasi dunyodagi uchinchi eng qadimgi
cherkov boʻlgan Avliyo Porfiriy cherkovini bombaladi va kamida 18 kishini halok
qildi.
Cherkovni boshqarib turgan Quddus pravoslav patriarxiyasining maʻʻum qilishicha, oʻsha paytda
ichkarida boʻlganlarning koʻpchiligi ayollar va bolalar edi. "Cherkovlar va ularning
muassasalarini, ularga qoʻshimcha ravishda ular begunoh fuqarolarni himoya qilish
uchun taqdim etadigan boshpanalarni nishonga olish eʻʻtibordan chetda qoldirib
boʻlmaydigan harbiy jinoyatdir", deyiladi bayonotda.
Biroq falastinlik nasroniylarni nishonga olish davom etaverdi.
16 dekabrʻ kuni Gʻazo
shahridagi Muqaddas oila katolik cherkoviga boshpana topgan ikki falastinlik ayol
isroillik mergan tomonidan otib oʻldirilgan edi. Quddus Lotin Patriarxiyasi ikki
ayolning "otib oʻldirilgani"ni aytdi, Rim papasi Frensis esa haftalik
yakshanba kungi marosimda qotillikni qoralab chiqdi.
Qarindoshlari cherkovda qamalib qolgan Britaniya parlamenti
deputati Laylo Moran Isroil armiyasi quyosh panellari, suv rezervuarlari va
generatorlarini nishonga olishdan tashqari, tinch aholiga qarshi oq fosfor ishlatib, boshpanadagilar hayotini
yanada tahlikali ahvolga solib qoʻyganiga guvoh boʻlganliklarini aytdi.
Oʻtgan 80 kunlik urush mobaynida nasroniy falastinliklar butun
dunyoga oʻzlariva barcha falastinliklarning ahvoliga qaratish va genotsidni toʻxtatish
uchun chora koʻrishni soʻrab murojaat qilishdan toʻxtashmadi.
Falastinlik katolik ona Baydenga murojaatnoma eʻʻlon
qilib, uni siyosatida oʻz axloqiy eʻʻtiqodiga tayanishga chaqirdi. "Biz kichik
Xudoning farzandlari emasmiz, janob prezident, biz tinchlik va adolat xabari boshlangan muqaddas
zaminning falastinlik nasroniylarimiz va sizni genotsidni toʻxtatishga chaqiramiz".
Falastin
nasroniy jamiyati etakchilari, shuningdek, Gʻarb cherkov rahbarlari va
ilohiyotshunoslariga ochiq maktub yoʻllashib, unda “Isroilni tanqidsiz
qoʻllab-quvvatlagan gʻarb ilohiyotshunoslari va cherkov rahbarlariga” eʻʻtiroz bildiradi,
ularni tavba qilishga va oʻzgarishga chaqiradi.
Bayden va
gʻarblik nasroniylar koʻp boʻlgan boshqa davlat rahbarlari Falastin hayotiga -
musulmonlar va nasroniylar hayotiga befarqlikni namoyosh etishdi. AQSh BMT
Xavfsizlik kengashida bir necha bor sulh rezolyutsiyalariga qarshi ovoz bergan va
Isroilga falastinliklarni qirgʻin qilishni toʻxtatish yoki hatto uni biroz tanqid
qilish uchun bosim oʻtkazishga qaratilgan har qanday urinishlarga toʻsqinlik qilgan.
Bayden va
uning maʻʻmuriyati chindan ham falastinlik nasroniylarga “kichikroq Xudoning
farzandlaridek” munosabatda boʻlishdi. U va Isroilni qoʻllab-quvvatlagan boshqa
Gʻarb etakchilari Falastin xalqining genotsidi uchun toʻliq javobgardir. Ularning
qilgan ishlarini insoniyat unutmaydi.
Bunday qaygʻuli vaqtda koʻpchilikka umid baxsh etayotgan narsa shuki, Isroil shafqatsizligi va Gʻarb sukunatiga qaramay, musulmon va nasroniy falastinliklar bir front boʻlib birlashdilar. Isroil uzoq vaqtdan beri bizga boʻlib tashla va hukmronlik qil taktikasini qoʻllagan, ammo soʻnggi ikki yarim oy ichida biz Isroil mustamlakachilik zoʻravonligi va irqchilik qarshisida birligimiz har qachongidan ham kuchliroq ekanligini namoyon etdik.