Frantsiya musulmonlarga nafratini yana bir bor namoyish etdi: Olimpiadada hijob taqiqlandi
Frantsiya hech qachon sportda ochiq kiyishni taqiqlamaydi, lekin u Olimpiada oʻyinlarida ayollarning yopiqroq kiyim kiyishini bemalol taqiqlamoqda. Bu madaniy va diniy qadriyatlarga asoslangan yaqqol jinsiy kamsitishdir.
Dunyo ahli Islomni odatda «adolatsiz», xossatan ayollar uchun
«zulmkor» din deb tushunadi. Bunday islomofobcha choʻpchak nafaqat mantiqsiz, balki
Islomni jiddiy va qasddan notoʻgʻri talqin qilish hamdir. Frantsiya yaqinda musulmon
ayollarni bu yilgi Olimpiadada hayoni ifodalovchi va erkaklar nazaridan himoyalovchi
libos boʻlgan hijob kiyishdan toʻsdi. Odatda hijoblanish zulm bilan bogʻlanadi,
holbuki aslida u musulmon ayollarning oʻzlari uchun amalga oshiradigan ongli
tanlovidir.
Frantsiya ancha vaqtdan buyon umumiy aholisining 10 foizini
tashkil etuvchi musulmonlarga islomofobik munosabatda boʻlib keladi. Xususan, 2004
yilda Frantsiya Senati davlat maktablarida roʻmol oʻrashni taqiqlovchi qonun
loyihasini qabul qildi. Bu 2010 yilda musulmon ayollarga burqa kiyishni cheklovchi
boshqa bir taqiqqa olib keldi. 2017 yilda oʻtkazilgan tadqiqotlarda frantsiyaliklarning
69 foizi Islomni Frantsiya uchun mos kelmaydigan din deb hisoblashi, shu bilan
birga, 75 dan ortiq masjid Frantsiya hukumati tomonidan qattiq kuzatuv ostida
ekani oydinlashdi. Musulmonlarni ish joylarida kamsitish holatlari ham keng
tarqalgan boʻlib, xristianlarga qaraganda musulmonlarning ish topish ehtimoli ikki
baravar kam. Bu chuqur ildiz otgan islomofobiya hodisalari tasodif yoki shunchaki
xato emas. Bu Frantsiyada musulmonlarni boshqa din vakillaridan ajratish maqsadida
ularni tahqirlash va kamsitishga qaratilgan ongli harakatdir.
Frantsiya sport vaziri Ameli Oudea-Kastera Olimpiadada hijob
taqiqlanishini oʻtgan yili eʻʻlon qilgan edi. Frantsiya bu yil Olimpiadani
oʻtkazayotgani sababli, tashkiliy qoʻmita yana bir bor musulmonlarni nishonga olish
imkoniyati borligini payqadi. Olimpiada oʻyinlari yaqinlashishi bilan qarshilik
kuchayib bormoqda, chunki Frantsiya nafaqat Inson huquqlari boʻyicha xalqaro
deklaratsiyani, balki irq, rang, jins va din asosida kamsitishni taqiqlovchi
Olimpiada Nizomini ham buzdi. Xalqaro Olimpiya Qoʻmitasi (XOQ) kamsitishga qarshi
qadriyatlarni himoya qilganiga qaramay, tashkilot Frantsiyaning musulmon sportchilar
uchun hijobni taqiqlash qarorini qoralash borasida jiddiy chora koʻrmadi. XOQ
faqatgina Frantsiyaning sportda hijobni taqiqlashini Olimpiya harakatining vakolat
doirasidan tashqari ish deb hisoblaydigan bayonot bilan chiqdi va «din erkinligi
turli davlatlar tomonidan turlicha talqin etilishini» qoʻshimcha qildi.
Olimpiya oʻyinlari insonning kiyim tanlash uslubini aks
ettiruvchi diniy qadriyatlar emas, balki mushak kuchi va sport mahoratining
oʻlchovidir. Frantsiyaning bu yilgi Olimpiada davrida jinsiy tenglikka erishishda
ilgarilash hamda erkaklar va ayollar nisbatida 50:50 darajasiga erishish haqidagi
daʻʻvosi koʻp jihatdan ikkiyuzlamachilikdir. Ayollarni oʻzlari tanlagan kiyimni kiyish
huquqidan cheklash orqali jinsiy tenglikka erishish mumkin emas. Frantsiya hech qachon
sportda ochiq kiyishni taqiqlamaydi, lekin u Olimpiada oʻyinlarida ayollarning
yopiqroq kiyim kiyishini bemalol taqiqlamoqda. Bu madaniy va diniy qadriyatlarga
asoslangan yaqqol jinsiy kamsitishdir.
Frantsiya hukumatining mamlakatda yashayotgan millionlab
musulmonlarga nisbatan nega bu qadar shafqatsiz munosabatda boʻlishi juda
tushunarsiz masala. Madaniy stereotiplar va ommaviy axborot vositalarining
doimiy notoʻgʻri talqinlari islomofobik zoʻravonlikni kuchaytiruvchi asosiy
omillardir. Xuddi shunday, Frantsiyaning musulmonlarga qarshi siyosati va oʻtmishdagi
notoʻgʻri xatti-harakatlari musulmonlar haqidagi jamoatchilik fikrini salbiy
tomonga oʻzgartirishda etakchi rolʻ oʻynaydi.