Isroil 1948 yilda tarixiy Falastin yerlarida mustaqillik eʻʻlon qilganidan buyon oʻtgan 76 yil ichida 134 mingdan ortiq falastinliklarni oʻldirdi, 1967 yildan buyon 1 milliondan ortiq kishini hibsga oldi.
Falastin markaziy statistika byurosi Nakba (Katta falokat)ning 76 yilligiga bagʻishlangan hisobotini eʻʻlon qildi. Manbaga koʻra, 1967 yildan beri 1 millionga yaqin falastinlik hibsga olingan.
Nakba kuni Falastin arablari tomonidan 1948 yilda Isroil tarixiy Falastin erlarida mustaqillik eʻʻlon qilganidan keyingi kun 15 may kuni nishonlanadi. Bu kun falastinliklar uchun oʻnlab yillar davom etgan bir qator ofatlarning boshlanishi edi.
Hisobotga koʻra, 1948 yildan buyon Falastin ichida va tashqarisida 134 mingga yaqin falastinlik va arab halok boʻlgan.
Birgina 7 oktyabrdan beri Gʻazoda 35 344 falastinlik halok boʻldi, ulardan kamida 14 944 nafari bolalar va 9 849 nafari ayollar. Taxminan 7000 kishining jasadi, asosan ayollar va bolalar topilmadi. Gʻarbiy Sohilda isroillik harbiylar va yahudiy koʻchmanchilarning hujumlarida 7 oktyabrdan beri 492 falastinlik halok boʻldi.
Axloq tuzatish
Falastin asirlar jamiyati va Falastin ozodlik tashkilotining Mahbuslar va sobiq mahbuslar boʻyicha komissiyasiga koʻra, 1967 yildan beri 1 millionga yaqin odam hibsga olingan.
2023 yil 7 oktyabrdan buyon faqat bosib olingan Gʻarbiy Sohilda qoʻlga olinganlar soni 8520 nafarga etdi. Ularning baʻʻzilari keyinchalik qoʻyib yuborildi, qolganlari hibsda qoldi. 2024 yil aprelʻ oyi oxiriga kelib, Isroil qamoqxonalaridagi falastinlik mahbuslar soni 9,4 ming nafarga etdi, shu jumladan, 3,6 ming nafari sudsiz ushlab turilgan.
Gʻarbiy Sohilda noqonuniy aholi punktlari faoliyati
2022 yil oxirida Gʻarbiy Sohildagi Isroil harbiy nazorat punktlari va noqonuniy yahudiy aholi punktlari soni 483 taga, koʻchmanchilar soni esa 745 467 taga etdi.
2023 yilda aholi punktlari qurilishida sezilarli oʻsish kuzatildi, Isroil hukumati 18 000 dan ortiq uy-joy qurish rejalarini maʻʻqulladi, shu jumladan Quddusda.
2022 yilda Isroil hukumati Gʻarbiy Sohilda falastinliklarga tegishli 26 ming gektar erni egallab oldi, bu koʻrsatkich 2023 yilda 50,526 gektarga etdi.
Gʻarbiy Sohil va Gʻazoda vayronagarchilik va hujumlar
2023 yilda Isroil hukumati Gʻarbiy Sohildagi 659 ta bino va inshootlarni qisman yoki toʻliq buzib tashladi.
Bundan tashqari, “qurilish litsenziyasi yoʻqligi” bahonasida Falastinning 1333 ta obʻʻektini buzish buyrugʻi berilgan.
Shuningdek, 2023 yilda yahudiy koʻchmanchilar va Isroil xavfsizlik kuchlari falastinliklar va ularning mulklariga, jumladan, diniy obidalar va erlarga qarshi 12161 marotaba hujum uyushtirdi. Bunday hodisalar natijasida 21,7 mingga yaqin daraxt, shu jumladan, 18 964 tup zaytun daraxti shikastlangan.

2023 yil 7 oktyabrdan buyon Isroil hujumlari natijasida Gʻazodagi 89 ming bino butunlay vayron boʻldi yoki jiddiy zarar koʻrdi, ulardan 104 tasi Birlashgan Millatlar Tashkilotiga (BMT) tegishli. Infratuzilma, yoʻllar, elektr va suv tarmoqlari hamda qishloq xoʻjaligi erlari ham zarar koʻrgan Gʻazodagi urushdan etkazilgan zarar 30 milliard dollarga baholanmoqda.

Mavzuga aloqador