Eron Isroilga hujum qilsa nima boʻladi?

Tehronda Ismoil Haniyaning oʻldirilishiga javob tariqasida, Eron Isroilga qarshi tarixda ilk marta toʻlaqonli raketa hujumini amalga oshirishi mumkin. Mavjud xavfni inobatga olgan sionistlar allaqachon oʻzining mudofaa tizimini hamkor davlatlar yordamida yanada mustahkamlamoqda – xalqaro munosabatlar boʻyicha Eugen Doyl tahlili.

Tehronda Ismoil Haniyaning oʻldirilishiga javob tariqasida, Eron Isroilga qarshi tarixda ilk marta toʻlaqonli raketa hujumini amalga oshirishi mumkin. Mavjud xavfni inobatga olgan sionistlar allaqachon oʻzining mudofaa tizimini hamkor davlatlar yordamida yanada mustahkamlamoqda.

11 avgust kuni "The Jerusalim Post" gazetasi Eron parlamenti Milliy xavfsizlik komissiyasi aʻʻzosi Ahmad Baxshaesh Ardestaniyning soʻzlaridan iqtibos keltirib, "Eronning Isroilga qarshi havo operatsiyalari uch-toʻrt kungacha davom etishi mumkin"ligini prognoz qilgandi.

Bundan tashqari, Livanning “Hizbulloh” harakati ham Bayrutdagi soʻnggi hujum uchun qattiq oʻch olishga vaʻʻda bergan. 

Qayd etilishicha, forslarning bu galgi hujumi aprelʻ oyida Isroilning Damashqdagi Eron diplomatik vakolatxonasiga qilingan halokatli hujumiga javoban amalga oshirilgan dron va raketa hujumi kabi oddiy ogohlantirish boʻlmaydi. Shuningdek, Livanda ham “Hizbulloh” harakatining 100 000 dan ortiq raketasi bor boʻlib, ularning aksariyati Isroildagi istalgan nuqtasiga etib bora olishi taxmin qilinadi. Eronning harbiy salohiyati esa bundan ham yuqoriroq ekanligi shubhasiz.

Agar Eron javob qaytarsa, bu hujum hech qanday ogohlantirishsiz va deyarli koʻp sonli qurbonlarga sabab boʻluvchi  ilgʻor raketalar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Isroilning maqtovga sazovor boʻlgan “Temir gumbaz”i ham ularning barchasini tutishga qurbi etmaydi.

 

Tahlilchilar shialarning aprelʻ oyida sionistlarga qarshi tarixdagi ilk zarbasi aslida AQSh va boshqa oʻyinchilar bilan kelishilgan holda amalaga oshirilganini aytishadi.

“Oʻtmishga nazar tashlasak, bu toʻxtatuvchi omil etarli emas edi, – deydi Eron yadroviy muzokaralar guruhi aʻʻzosi, professor Muhammad Marandi, – Shuning uchun bu safar eronliklar kuchliroq zarba berishlari kerak boʻladi”.

Marandining fikrida jon bor. Isroil Damashqdagi elchixonasiga hujum qilganidan soʻng, Eron aprelʻ oyida BMT Xavfsizlik Kengashiga murojaat qildi. AQSh, Buyuk Britaniya va boshqa Gʻarb ittifoqchilari Isroil tomonidan xalqaro huquq normalarining bunday qoʻpol ravishda buzilishi uchun hatto tanbeh ham berishmadi. Yaqinda sionistlarning ittifoqchilari ikki liderning oʻlimiga sabab boʻlgan Bayrut va Tehrondagi hujumlarni qoralashdan ham bosh tortishdi.

Falastinlik tahlilchi Rula Jabroil: “Bu shunchaki bir liderni yoʻq qilish emas, balki tinchlik muzokaralarini butunlay izdan chiqarish edi”, – deydi.

Jons Xopkins universiteti professori, AQSh Davlat departamentining sobiq katta maslahatchisi Nasr Valiyning aytishicha, Isroil Eronni urushga undayapti:

 “Ikkinchi jahon urushidan beri oʻz qadriyatlarini himoya qiluvchi xalqaro liberal tartib endi oʻzining qoidalariga oʻzi ham ishonmayapti. Xalqaro miqyosdagi adolatsizliklar tomonlarni qonli urushlarga tortishi mumkin”, – deydi u.

Agar shialar rostdan ham hujumga oʻtsa, bu AQSh boshchiligidagi sionistparastlarning oʻtakasini yorishi turgan gap. Agar Isroil kuchli javob qaytarsa (albatta, bu standart harakat) va Amerika vaziyatga aralashsa, oqibatda Fors koʻrfazi yopilishi mumkin. Bu esa Saudiya Arabistoni, Qatar va boshqa davlatlardan mustamlakachilarga neftʻ va gaz etkazib berishning oylab yoki undan koʻproq vaqt davomida kechikishiga olib keladi.

Professor Muhammad Marandining aytishicha, Eron eng yomon stsenariyga rozi boʻlishi dargumon, chunki bu uning yaqin doʻstlari va ittifoqchilari bilan aloqalariga ham taʻʻsir qiladi.

“Global janubdagi mamlakatlar global iqtisodiy inqirozga duch kelishni istamaydilar – mintaqaviy urush ularning iqtisodiyotini jarlikka etaklaydi. Aytaylik, ziddiyatlarga amerikaliklar aralashib, Eronga zarba bersa, Fors koʻrfazi mintaqasida Amerika bazalariga ega boʻlgan barcha mamlakatlar [dushman sifatida] koʻriladi. Bu erda joylashgan barcha neftʻ va gaz inshootlari yoʻq qilinadi. Iroqda amerikaliklar magʻlub boʻladi”.

Agar Husiylar kabi harbiylashgan guruh Qizil dengiz ustidan nazoratni soʻnggi bir necha oy davomida oʻz qoʻliga olishga muvaffaq boʻlsa (ular Isroilning asosiy Qizil dengiz porti boʻlgan Eylatni yaqinda bankrot deb eʻʻlon qilishga majbur qildi), Eron kabi yirik davlat AQSh hujumiga javoban Fors koʻrfazida nimalarga qodir boʻlishini tasavvur qilib koʻravering.

Xoʻsh, Eronning Isroilga hujumi va shundan soʻng yuz beradigan voqealar qay darajada haqiqatga yaqin? Birinchi epizod koʻpchilik tomonidan qoʻllab-quvvatlanadi: shialar va “Hizbulloh” suiqasdlarga qatʻʻiy javob bermasa, AQSh boshchiligidagi sionistlar bunga oʻxshash hujumlarini davom ettirishi tabiiy.

Faqat shunisi nomaʻʻlum: hujum qanchalik aniq boʻladi, qurbonlar soni qancha boʻladi, qaysi obʻʻektlarga zarba beriladi va eng muhimi Isroil javob beradimi? Gʻarbdagi koʻpchilik AQSh va Isroil ittifoqi Eronga qarshi urushda gʻalaba qozonishini taxmin qilishmoqda. Lekin Eronda ham gipertovushli raketalar mavjudligini unutmaslik lozim.

 

Amerika prezidenligiga qayta oʻz nomzodini qoʻyayotgan va amaldagi Prezident Jo Baydenni ushbu kurashdan chiqarib yuborgan Donalʻd Tramp esa “agar u prezident boʻlganida, bu harakatlari uchun 80 million aholiga ega Eronni er yuzidan supurib tashlashi”ni aytib poʻpisa qildi.

Agar AQSh ahmoqlik qilib janglarga qoʻshilsa, eronliklar zarba berishga majbur boʻladi va bu oʻz navbatida barcha Fors koʻrfazi davlatlari hamda mintaqadagi hukmron monarxiyalar taqdirini xavf ostiga qoʻyadi.

BMT Bosh kotibi Antonio Gutteresh ogohlantirganidek, Isroil va Amerika Livanda ham genotsidni davom ettirishi mumkin. Bu esa sionistlar magʻlubiyatga qadar yurishini toʻxtatmoqchi emasligiga ishoradir.

 Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdoʻgʻon ham ishgʻolchi kuchlarning Livanga kirishiga jim qarab turmasligini maʻʻlum qildi.

“Turkiya birodar Livan xalqi va davlati bilan birdamlikda. Men mintaqadagi boshqa davlatlarni Livan tomonda boʻlishga chaqiraman”, – degan Erdoʻgʻon.

Turkiya nafaqat mintaqadagi eng katta armiyaga ega davlat, balki u NATO aʻʻzosi. Agar AQSh va Isroil Livanga hujum qilsa, biz tasavvur qilib boʻlmaydigan hodisa – ikki NATO davlatining toʻqnashuviga guvoh boʻlamiz.

AQShning Saudiya Arabistonidagi sobiq elchisi Ches Frimen shunday deydi:

“Janob Netanʻyaxu Isroilni olib kirgan girdobdan chiqarish oson emas. Ular AQSh yordamisiz engilishi aniq. Isroil oʻz manfaatlariga teskari kelgan Amerika manfaatlariga qoʻl silkimoqda. Ular bizning elkamizdagi ogʻir toshdir”.

Siyosatshunos Professor Jon Mirshaymer AQSh tashqi siyosatining asosiy ustunlaridan biri qulash arafasida ekanini taʻʻkidlaydi:

“Erondagi voqealar forslarning yadroviy qurolga ega boʻlish istagini olovlantirdi”.

Professor Eronga hujum natijasida yuzaga keladigan boshqa oqibatlarni ham qoʻshimcha qildi:

“Rossiya harbiy samolyotlari va mutaxassislari Eronga oqib kelmoqda va ruslar forslarga biz taxmin qilishimiz mumkin boʻlgan barcha yordamni ayamaydi. Chunki, bu ularning manfaatlariga toʻgʻri keladi. Rossiya AQShning Eronga qarshi har qanday hujumini oʻziga nisbatan tahdid sifatida qabul qiladi.

Biz Xitoy, ruslar, Eron va Shimoliy Koreya yanada yaqinlashishi uchun sabab topib beryapmiz. Bu, albatta, bizning manfaatlarimizga toʻgʻri kelmaydi”.

Urush boshlansa, gʻoliblar boʻlmaydi. Yaqinlashib kelayotgan falokat uchun AQSh ham sionistlarning teng sherigiga aylanadi. AQSh Isroil genotsidiga, uning aparteid davlati sifatidagi shafqatsiz bosqini hamda mintaqaviy terrorchilik harakatlariga yordam beryapti. Isroilning gʻalabasi – yahudiy lobbisi orqali AQSh tashqi siyosatini egallab olishi – oxir-oqibat ularning okean orti davlatidan ochiqchasiga oʻz manfaatlari uchun foydalanishiga olib kelishi mumkin.

Avstraliya va Yangi Zelandiya kabi davlatlar boshqaruvidagilar hamda Yaqin Sharqning boy hukumatlari hozirgi ojiz, militaristik AQShga nisbatan boʻysunuvchan pozitsiyadan voz kechishi va Gʻazodagi genotsidga zudlik bilan barham berishni talab qilishlari lozim.

Eugen Doyl, Xalqaro munosabatlar boʻyicha ekspert