BMT uchun “dahshat”, AQSh uchun - “jiddiy hodisa”, Isroil uchun esa “tahdid va talonchilik”
Isroil Gʻazoda gumanitar yordam kutayotgan tinch aholi vakillarini qirgʻin qilishi butun dunyo boʻylab keskin munosabatlarga sabab boʻlmoqda. Ushbu hodisani BMT “dahshat”, AQSh “Jiddiy hodisa” deb atagan boʻlsa, Isroil gumanitar yordamga yopirilgan odamlarni bir-biri bilan janjallashib, yuk mashinasini talon-toroj qilganlikda aybladi – munosabatlar.
Kuni kecha
Isroilning Gʻazo sektorida insonparvarlik yordamini kutayotgan falastinliklarga hujum
qilishi natijasida eng kamida 104 kishi halok boʻldi, 760 kishi jarohatlandi.
Hodisa butun dunyoda keskin noroziliklarga sabab boʻlmoqda, turli xalqaro
tashkilotlar, hukumatlar oʻz munosabatini bildirmoqda. Azon Global ularning ayrimlarini bir joyga jamladi.
BMT
Birlashgan
Millatlar Tashkiloti (BMT) bosh kotibi Antonio Guterrish Gʻazo sektorida
isroilliklar yordam kutayotgan 100 dan ortiq tinch aholini oʻldirgan hujumni
qoralab, Gʻazodagi qurbonlar soni 30 mingdan oshgani, 70 mingdan ortiq
jarohatlangani va vayronalar ostida qolib ketgan nomaʻʻlumlar sonidan
"dahshatga tushgani" taʻʻkidladi.
Guterrish
Gʻazoning barcha hududlariga zudlik bilan gumanitar yordam etkazib berish uchun
kanallar ochish zarurligini qayd etdi.
BMT bosh
kotibining Insonparvarlik masalalari boʻyicha oʻrinbosari va Favqulodda yordam
koordinatori Martin Griffits “Gʻazoning gʻarbiy qismiga insonparvarlik
yordamlarining etkazilishi chogʻida bugun yuzlab insonlarning halok boʻlgani va
yaralangani haqidagi xabardan hayratdaman”, deb yozdi.
"Qariyb
besh oylik shafqatsiz harbiy harakatlardan keyin ham Gʻazo bizni larzaga keltira olmoqda",
deb taʻʻkidlagan diplomat Gʻazoda hayot dahshatli surʻʻatda oʻlib borayotganini
qoʻshimcha qildi.
Xalqaro
Qizil Xoch va Qizil Yarim Oy Jamiyatlari Federatsiyasi
Xalqaro
Qizil Xoch va Qizil Yarim Oy Jamiyatlari Federatsiyasi (IFRC) bosh kotibi Jagan
Chapagain Isroilning Gʻazodagi hujumi va yordam kutayotgan 100 dan ortiq tinch
aholining hayotiga zomin boʻlganidan qaygʻusini bildirdi.
Chapagain
X ijtimoiy tarmogʻida 100 dan ortiq odamning hayotiga zomin boʻlgan va yuzlab
kishining jarohatlanishiga sabab boʻlgan fojiali voqea haqidagi xabardan chuqur
qaygʻuga tushganini qayd etdi. “Bu tinch aholining nochor ahvolini eslatib turadi.
Gʻazoda hech qanday xavfsiz joy yoʻq va qochish uchun boshqa joy yoʻq”, deb yozdi u.
Bosh kotib
barcha tomonlarni xalqaro gumanitar huquq boʻyicha oʻz majburiyatlarini zudlik bilan
bajarishga va tinch aholini himoya qilishga chaqirdi: “Mustahkam tinchlik va
barqarorlikka boʻlgan ehtiyoj hech qachon hozirgidek kuchli boʻlmagan”.
Evropa
Ittifoqi
Evropa
Ittifoqi tashqi idorasi vakili:
“Gʻazoda
yordamga muhtoj boʻlgan tinch aholining navbatdagi qirgʻini haqidagi xabarni
eshitib, dahshatga tushdim.
Odamlarni
oziq-ovqat yordamidan mahrum qilish xalqaro gumanitar huquqning jiddiy buzilishi
hisoblanadi.
Gazoga
gumanitar yordam toʻsiqlarsiz kirib kelishiga ruxsat berilishi kerak”.
Amnesty
International
Gʻazo
sektorida yordam olishga urinayotgan oʻnlab falastinliklar halok boʻlgani va
yaralangani haqidagi dahshatli xabarlar yuzasidan tergov boshlanishi kerak.
Isroil
xalqaro huquq va xalqaro sudning Falastinliklar genotsidining oldini olish boʻyicha
qarorlarini buzmoqda.
Ben-Gvirning
Isroil askarlarini xavf ostiga qoʻygani sababli "yordamni toʻxtatish"
haqidagi chaqiriqlari gʻayritabiiy va gʻayriinsoniydir.
AQSh
Oq uy
Milliy Xavfsizlik Kengashi voizi “Anadolu” agentligi muxbirining Gʻazoda
gumanitar yordam kutayotgan Isroil kuchlari tomonidan halok boʻlgan tinch aholi
haqidagi savoliga yozma javob berdi.
“Bu
jiddiy voqea va biz barcha tafsilotlarni koʻrib chiqamiz. Biz begunoh insonlarning
halok boʻlganidan qaygʻuramiz va begunoh falastinliklar oʻz oilalarini boqish uchun
kurashayotgan Gʻazodagi ogʻir gumanitar vaziyatni tan olamiz. Bu holat Gʻazoga
insonparvarlik yordami oqimini saqlab qolish va kengaytirish, jumladan,
vaqtinchalik oʻt ochishni toʻxtatish muhimligini yana bir bor taʻʻkidlaydi”, — deyiladi
Oq uy bayonotida.
Frantsiya
Frantsiya
prezidenti Emmanuel Makron: “Gʻazoda Isroil askarlari tomonidan tinch aholini
nishonga olganidan chuqur gʻazabdamiz.
Men bu otishmalarni qattiq qoralayman hamda haqiqat, adolat va xalqaro huquqni
hurmat qilishga chaqiraman”.
Misr
Qohira
Isroil harbiylarining Gʻazo sektorida gumanitar yordam olish uchun navbatda
toʻplangan odamlarni oʻqqa tutishini qoraladi. Bu haqda mamlakat tashqi ishlar
vazirligi bayonotida aytiladi.
Vazirlik
voqeani "uyatli va gʻayritabiiy fakt" deb atadi.
Misr
tashqi ishlar vazirligi bunday harakatlar xalqaro huquq va insonparvarlik
qadriyatlari hamda BMT Xavfsizlik kengashi rezolyutsiyalarining ochiqdan-ochiq
buzilishi ekanligini taʻʻkidladi.
Misr xalqaro
hamjamiyatni Isroil Gʻazo sektori tinch aholini himoya qilish va xalqaro qonunlarga
rioya qilish boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarishi uchun unga bosim oʻtkazishga
chaqirdi.
Kolumbiya
Kolumbiya
prezidenti Gustav Petro Isroil bosh vaziri Benʻyamin Netanyaxu gʻazoliklarning
oʻldirilishi uchun shaxsan javobgar ekanini maʻʻlum qildi.
"Netanyaxu
oziq-ovqat soʻragan 100 dan ortiq falastinlikni oʻldirdi. Bu genotsid deb ataladi
va jahon kuchlari buni tan olishni istamasa ham Xolokostga oʻxshaydi", deb
yozdi u X ijtimoiy tarmogʻidagi blogida.
Petroning
qoʻshimcha qilishicha, Kolumbiya Isroildan barcha qurol sotib olishni toʻxtatmoqda.
Isroil
Isroil
xavfsizlik kuchlaridagi manbalar “Anadolu” muxbiriga Gʻazo sektorida gumanitar
yordam uchun navbatning oʻqqa tutilishi bilan bogʻliq voqeani izohladi.
Isroillik
manbaning soʻzlariga koʻra, insonparvarlik yordami olib ketilgan yuk mashinalari
yonidan oʻtayotgan harbiylar yuk mashinalarini oʻrab turgan toʻdadan ularga yaqinlashib
kelayotgan odamlarni tahdid sifatida koʻrgan. Manbalar Isroil askarlari vaziyatga
oʻt ochish orqali javob berganini tan oldi.
Agentlik
suhbatdoshlarining aytishicha, ayni paytda hodisa yuzasidan surishtiruv ishlari olib
borilmoqda.
Isroil
armiyasi bayonotiga koʻra, "Gʻazoliklar yuk mashinalarini oʻrab olib, yordam
vositalarini talon-toroj qila boshlagan, baʻʻzilari esa hodisadan keyingi talotoʻp
va tiqilinchda yaralangan".