Arab kompaniyalari Isroil bilan hamkorlik qilmoqda – hisobot
Yangi maʻʻlumotlarga koʻra, koʻplab arab davlatlari va kompaniyalari Isroilga Gʻazo sektoriga qarshi hujumida neftʻ va yoqilgʻi-moylash mahsulotlari bilan taʻʻminlash orqali bosqinchilarni qoʻllab-quvvatlamoqda. Hisobotga koʻra, Ozarbayjon va Qozogʻiston ham Isroilga doʻst boʻlgan yana ikki davlat boʻlib, Gʻazo hujumi boshlanganidan beri ishgʻolchilar xom neftining katta qismini etkazib bergan
Yangi
maʻʻlumotlarga koʻra, koʻplab arab davlatlari va kompaniyalari Isroilga Gʻazo
sektoriga qarshi hujumda, davom etayotgan mojaro davomida bosqinchilarni neftʻ va
yoqilgʻi-moylash mahsulotlari bilan taʻʻminlash orqali bosqinchilarni
qoʻllab-quvvatlamoqda, deya xabar qildi Middle East Monitor.
Oil
Change International hisobotiga koʻra, Isroilga xom neftʻ va neftʻ
mahsulotlarini etkazib berish zanjirlarini kuzatib boradigan yangi maʻʻlumotlar
Isroil armiyasiga import qilinadigan samolyot yoqilgʻisi etkazib beruvchisi,
ajablanarli emaski, AQSh ekanligini koʻrsatdi. AQSh: Urush boshlanganidan beri
Tel-Avivga JP8 reaktiv yoqilgʻisi boʻlgan uchta tanker etkazilgan.
Xabarlarga
koʻra, harbiy samolyotlar uchun maxsus ishlab chiqilgan reaktiv yoqilgʻi AQShning
bosqinchi maʻʻmuriyatga koʻrsatgan yirik harbiy yordamining bir qismi boʻlib, u Isroilning
qamal ostidagi sektorda falastinliklarga qarshi havo hujumlarida asosiy
komponentga aylandi.
Ozarbayjon
va Qozogʻiston Isroilga doʻst boʻlgan yana ikki davlat boʻlib, Gʻazo hujumi
boshlanganidan beri ishgʻolchilar xom neftining katta qismini etkazib bergan. Ushbu davlatlardan
neftʻ transportirovkasida
foydalaniladigan neftʻ quvurlariga egalik qiladigan va ularni boshqaradigan BP,
Chevron, Exxon, Shell va Eni kabi koʻp sonli kompaniyalar neftʻ etkazib berishda
ishtirok etishda gumon qilinmoqda.
Isroilga
xom neftʻ importining yana bir asosiy manbasi Sumed quvur liniyasi boʻlib, u arab
davlatlaridan, jumladan Saudiya Arabistoni, Birlashgan Arab Amirliklari (BAA),
Iroq va Misrdan quvur oʻtadigan mamlakatlardan "kam, ammo muntazam"
yoqilgʻi olib keladi. Bu mamlakatlarning barchasi Isroilning Gʻazodagi harbiy
harakatlarini qoraladi.
Rossiya
Isroilni yoqilgʻi bilan taʻʻminlashda rolʻ oʻynagan yana bir davlatdir, chunki u
Xayfadagi asosiy neftni qayta ishlash zavodiga odatda benzin va dizelga qayta
ishlanadigan vakuumli gazoyl (VGO) bilan doimiy ravishda taʻʻminlaydi.
Roʻyxatga
Braziliya ham kiritilgan: dekabrʻ oyidan buyon Isroilga ikki partiyada umumiy 260
ming tonna Braziliya xom nefti etkazib berildi. Neftʻ dastlab Shell va
TotalEnergies kompaniyalari, shuningdek, Braziliya davlat Petrobras kompaniyalariga
tegishli boʻlgan offshor konlardan olingan.
Qayd
etilishicha, ushbu maʻʻlumotlar Isroilni Gʻazoni bombardimon qilishi va sektorga
bostirib kirishda davom etishi uchun zarur boʻlgan yoqilgʻi bilan taʻʻminlovchi koʻplab
davlatlar va transmilliy kompaniyalarning rolini yanada yoritib beradi.
Bu
faollar va inson huquqlari himoyachilari hukumatlar va kompaniyalarni Isroilga
energiya embargosi joriy etishga, Gʻazoga hujumi va u erda sodir etgan
son-sanoqsiz urush jinoyatlarini tugatmaguncha, ishgʻolchi davlatga barcha yoqilgʻi
taʻʻminotini toʻxtatishga tobora koʻproq chaqirayotgan paytga toʻgʻri keladi, deyiladi
xabarda.
"Mamlakatlar,
shuningdek, neftʻ va gaz kompaniyalari zoʻravonlik va inson huquqlari buzilishidagi
roli uchun javobgarlikka tortilishi kerak", deyiladi hisobotda. Oil Change
International AQSh dasturi direktori Elli Rozenblut esa ular "Isroil urush
mashinasini yonilgʻi bilan toʻldirayotganini" va "Falastin xalqiga
nisbatan davom etayotgan genotsidga sherik" ekanligini taʻʻkidladi.
“Biz
davlatlarni neftʻ zaxiralaridan zudlik bilan oʻt ochishni va ishgʻolni toʻxtatishni
talab qilish vositasi sifatida foydalanishga chaqiramiz. BP, Chevron va Exxon kabi
qazilma yonilgʻi kompaniyalari faqat foyda koʻzlagan holda begunoh fuqarolarga
qarshi mojaro qoʻzgʻatishga tayyor. Bu bugunoq toʻxtatilishi kerak. Doimiy oʻt ochishni
toʻxtatish va Isroilning Falastindagi ishgʻoliga chek qoʻyishni talab qilamiz”, - dedi
u.