Oʻzbekistonda kvadroberlarga qarshi kurash boshlandi
Oʻzbekistonda oʻzini hayvonlarga oʻxshatib, ularning xatti-harakatlariga taqlid qiluvchi kvadroberlarga qarshi kurash boshlandi. IIV bunday qiliqlarni qilgan bolalarning ota-onalari javobgarlikka tortilishidan ogohlantirdi. Ijtimoiy tarmoqlarda ushbu submadaniyat ishqibozlari Oʻzbekistonda ham paydo boʻlgani haqidagi xabarlar tarqaldi.
Oʻzbekiston
Ichki ishlar vazirligi mamlakatda oʻzini oʻzini biror bir hayvonga qiyoslab, uning
xatti-harakatlariga taqlid qiluvchi kvadroberlar paydo boʻlgani haqida maʻʻlum
qilib, bunday bolalarning ota-onalari farzand tarbiyalash boʻyicha majburiyatlarni bajarmaganlikda
ayblanib, javobgarlikka tortilishi mumkinligidan ogohlantirdi.
Qayd
etilishicha, soʻnggi vaqtlarda ijtimoiy tarmoqlarda yoshlar oʻrtasida oʻzini maʻʻlum
bir hayvon qiyofasida aks ettiruvchi aksessuarlardan foydalangan holda oʻsha
jonzotning xatti-harakatlariga taqlid qilish koʻrinishidagi kvadroberlik
submadaniyati namoyon boʻlmoqda.
Bunday
harakatlar Qozogʻiston, Rossiya va Ukraina yoshlari orasida kuzatilishi bilan birga
Toshkent shahrida ham uchramoqda.
Xususan,
10 oktyabrʻ kuni ijtimoiy tarmoqlarda hayvonlar qiyofasidagi niqoblarni taqib
olgan kvadrober tasvirlari paydo boʻldi, 11 oktyabrda esa yana bir kvadrober
yoʻlovchilarga itga taqlid qilib “hujum” qilgan. Voqeaga guvoh boʻlgan bola
qattiq qoʻrqib ketgani haqida xabar berilgan.
IIV mazkur holatlar jamiyatda yurish turish qoidalariga zid
boʻlishi va bu kabi xulq-atvorni mutlaqo qabul qilib boʻlmasligini taʻʻkidladi.
Ekspertlar fikricha, kvadroberlik bola oʻziga hayvonlarning
agressiv harakatlarini qabul qilishiga, oʻzini va atrofdagilarni jarohatlashiga,
bolaning hali toʻla shakllanmagan psixikasiga zarar etishiga hamda uning jamiyatdan
ajratilib qolishiga olib kelishi mumkin.
Oʻzbekiston Konstitutsiyasining 77-moddasiga binoan, ota-onalar
oʻz farzandlarini voyaga etguniga qadar boqishi, ularning tarbiyasi, taʻʻlim olishi,
sogʻlom, toʻlaqonli va har tomonlama kamol topishi xususida gʻamxoʻrlik qilishga
majburdirlar, deya eslatmoqda vazirlik.
Shuningdek, «Taʻʻlim toʻgʻrisida»gi qonunga muvofiq, voyaga
etmagan taʻʻlim oluvchilarning ota-onasi bolaning oʻqishi, tarbiyalanishi, jismoniy,
maʻʻnaviy va intellektual rivojlanishi uchun masʻʻuldir. Voyaga etmagan taʻʻlim
oluvchilarning ota-onasi oʻz bolalarini insonparvarlik, vatanparvarlik,
mehnatsevarlik, maʻʻnaviy, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni hurmat qilish
ruhida tarbiyalashi shart, deyiladi xabarda.
Vazirlikning qayd etishicha, Maʻʻmuriy javobgarlik toʻgʻrisidagi
kodeksga muvofiq, ota-onalar yoki ularning oʻrnini bosuvchi shaxslar tomonidan
voyaga etmagan bolalarni tarbiyalash va ularga taʻʻlim berish borasidagi
majburiyatlarni bajarmaslik, shu jumladan voyaga etmagan bolalarning maʻʻmuriy
huquqbuzarlik sodir etishiga olib kelishi BHMning 5 barobarigacha (1 million 875
ming soʻmgacha) jarimaga tortishga sabab boʻladi.
Shu munosabat bilan, Ichki ishlar vazirligi ota-onalarni «oʻz
farzandlarini har tomonlama barkamol qilib tarbiyalash boʻyicha oʻzlarining maʻʻnaviy
burchlari va qonuniy majburiyatlarini» bajarishga chaqirdi.
Bola huquqlari kafolatlarini taʻʻminlashga masʻʻul organlardan
biri sifatida vazirlik shunday submadaniyat namoyon boʻlishi holatlari ota-onalar
tomonidan oʻz majburiyatlarini bajarmaslik sifatida malakalanishini maʻʻlum qildi.
Bundan tashqari, idora kvadroberlik bolaning ruhiy va
emotsional sogʻligʻiga qanday taʻʻsir etganini aniqlash maqsadida zarur hollarda
bolalarni maxsus psixologik koʻrikdan (konfidentsial tarzda, bolani yakkalash va
diskriminatsiya qilinishiga yoʻl qoʻymaydigan doʻstona usullar orqali) oʻtkazish ham
talab etilishi mumkinligini qoʻshimcha qildi.