Suriyada yangi ommaviy qabrlar topildi

Baas rejimi agʻdarilishi bilan Suriyada qidiruv va qazish ishlari faol ravishda davom etmoqda. Hozirgi kunga kelib poytaxt Damashq va janubiy Daraa shahrida bir nechta ommaviy qabrlar aniqlandi. Ushbu topilmalar rejim davridagi inson huquqlari buzilishlarining miqyosini ochib berishda muhim dalillar sifatida qaralmoqda.

8 dekabrʻ kuni Bagʻdod koʻprigi yaqinida topilgan ommaviy qabrda turli qamoqxonalarda qiynoqlar tufayli halok boʻlganlar koʻmilgani maʻʻlum boʻldi. Qazish ishlari davomida jasadlar qamoqxona sumkalarida boʻlib, ularda marhumlarning ismlari yozilgan.

Shuningdek, janubiy Daraa shahrining Isroa hududida oʻtkazilgan qazishlarda 12 dan ortiq ommaviy qabrlar aniqlandi. Muxolifat kuchlari qurilish texnikalari yordamida qazish ishlarini olib borib, hozirgacha 31 jasad topishga muvaffaq boʻlishgan.

Baas rejimi davrida Damashqdagi Sednaya qamoqxonasi qiynoqlar va noqonuniy qatllar markazi boʻlgan. Xalqaro tashkilotlar maʻʻlumotlariga koʻra, 2011 yildan buyon ushbu qamoqxonada oʻn minglab insonlar qatl qilingan. Ulardan koʻpchiligi ommaviy qabrlarga dafn etilgan.

Suriyadagi fuqarolar urushi boshlanganidan beri kamida 100 ming kishi bedarak yoʻqolgan. Suriya Inson Huquqlari Tarmogʻi maʻʻlumotiga koʻra, 136 mingdan ortiq odam qiynoqlarga uchragan boʻlib, ularning katta qismi rejim qoʻlga olganlardir.

2022 yil aprelda paydo boʻlgan videolavhalarga koʻra, Damashqning Tadamon mahallasini rejim kuchlari ommaviy qatl joyiga aylantirgan. Guvohlarning soʻzlariga koʻra, tinch aholi guruh-guruh qilib oʻldirilgan va chuqur chuqurlarga koʻmilgan.

Ushbu topilmalar xalqaro tashkilotlarning diqqat markaziga tushdi. Ular inson huquqlari buzilishlari boʻyicha yanada kuchli surishtiruvlarni oʻtkazishga chaqirmoqda. Koʻpchilik Baas rejimi qulaganidan keyin yanada koʻplab ommaviy qabrlar topilishini taxmin qilmoqda.

Suriyadagi bu kabi holatlar inson huquqlarining sistematik buzilishi va insonparvarlik qonunlari buzilishining yangi misollaridir. Bu voqealar xalqaro jamoatchilikning tezkor va qatʻʻiy choralar koʻrishini talab qiladi.