Evropa Ittifoqi: Gʻarbning hukmronlik davri tugadi
Xosep Borrel
“Global janub” bilan munosabatlardagi muammolar Gʻarbning dunyodagi hukmronligi davri nihoyasiga etganini koʻrsatadi, deya maʻʻlum qildi EI bosh diplomati Xosep Borrel. Uning fikricha, Gʻarb, yaʻʻni AQSh va EIning Afrika, Osiyo va Janubiy Amerikadagi taʻʻsiri kamayishidan Rossiya foyda koʻradi.
Gʻarbning
dunyoda hukmronligi davri nihoyasiga etdi, buni uning "global janub"
bilan munosabatlaridagi muammolar koʻrsatdi, deb yozdi Evropa Ittifoqi bosh
diplomati Xosep Borrel Myunxen xavfsizlik konferentsiyasi yakunlari boʻyicha oʻz
maqolasida.
Uning
soʻzlariga koʻra, soʻnggi ikki yil ichida Bryusselning janubiy davlatlar bilan
munosabatlari sezilarli darajada yomonlashgan, shu sababli EI va AQSh “global
janub”ni oʻz foydasiga ogʻdirishi qiyinchilikka duchor boʻlmoqda, ayniqsa gap
Rossiya-Ukraina haqida borganda. Borrelning tan olishicha, Moskva Afrika, Osiyo va
Janubiy Amerikada Gʻarb taʻʻsiri kamayishidan foyda koʻradi.
2022 yil
fevralʻ oyida Rossiya Ukrainaga bostirib kirganidan beri nogʻarbiy dunyoning hech
bir davlati, Yaponiyadan tashqari, Rossiyaga qarshi sanktsiyalarga qoʻshilgani yoʻq. Aksincha,
Xitoy, Hindiston yoki Braziliya kabi bir qator davlatlar AQShning sanktsiyalar
bosimiga qaramay, Rossiya bilan savdo hajmini oshirdi.
"Gʻarb
hukmronligi davri tugadi va bundan amaliy saboq olish kerak, - deb yozadi Borrel
oʻz blogida. - Agar hozirgi global geosiyosiy taranglik Gʻarb qolganlarga qarshi yoʻnalishida
rivojlanishda davom etsa, Evropaning kelajagi qorongʻi boʻlib qolishi mumkin”.
Evroittifoq
bosh diplomatining fikricha, Evropa Ittifoqi toʻrtta asosiy geosiyosiy muammoga duch
kelmoqda:
- Rossiya bosqiniga qarshi urushda Ukrainani qoʻllab-quvvatlashda
davom etish;
-
Gʻazo sektorida oʻt ochishni toʻxtatishga erishish, Falastin davlatini yaratishga
koʻmaklashish;
- Evropa
Ittifoqi va "global janub" oʻrtasida aloqalarni oʻrnatish;
-
Evropaning mudofaa darajasini oshirish, xususan, Donalʻd Trampning AQSh NATOdan chiqishi
mumkinligi haqidagi soʻnggi bayonotlari nuqtai nazaridan.
Shuningdek, siyosatchi Ukrainadagi urush va Isroilning Gʻazoga
bostirib kirishi Gʻarb va “global janub” oʻrtasidagi darzni kengaytirganini taʻʻkidladi. Bu
yanvarʻ oyida Gaagada boʻlib oʻtgan Xalqaro sud Janubiy Afrikaning Isroilga qarshi daʻʻvosi chogʻida yanada
oydinlashdi: Afrika davlati Tel-Avivni falastinliklarga qarshi genotsid sodir
etishda aybladi.
Aksariyat Gʻarb davlatlari, jumladan AQSh, Buyuk Britaniya va
Germaniya sudga qarshi chiqdi hamda
Isroilni qoʻllab-quvvatladi. Shu bilan birga, "global janub"
mamlakatlarining
aksariyati Janubiy Afrika va Falastin tomonida boʻldi.