Donalьd Tramp Saudiya Arabistonida: iqtisodiy kelishuvlar va geosiyosiy muzokaralar
AQSh sobiq prezidenti Donalьd Tramp 2025 yil 13 may kuni Yaqin Sharq boʻylab safarini Saudiya Arabistonidan boshladi. U erda u valiyahd shahzoda Muhammad bin Salmon tomonidan tantanali kutib olindi. Safarning bosh maqsadi – ikki tomonlama iqtisodiy aloqalarni mustahkamlash va strategik hamkorlikni kengaytirishdir (time.com).
Trampning safarida AQShning yuqori lavozimli amaldorlari hamda yirik biznes etakchilari – Ilon Mask, BlackRock bosh direktori Lerri Fink va OpenAI rahbari Sem Altman hamrohlik qilmoqda (time.com).
Saudiya Arabistoni va AQSh oʻrtasida 100 milliard dollarlik qurol-yarogʻ shartnomasi imzolanishi kutilayapti. Shuningdek, energetika, sunъiy intellekt, ishlab chiqarish va mudofaa sohalarida hamkorlik muhokama qilinmoqda (time.com).
Trampning samolyotini Saudiya F-15 jangovar samolyotlari kuzatib keldi. Uning Riyodga etib kelishi lavanda rangi gilam va salyutlar bilan nishonlandi. Qabul marosimida AQSh vitse-prezidenti J.D. Vens, davlat kotibi Marko Rubio va mudofaa kotibi Pit Hegsetx ham qatnashdi (time.com).
Safar davomida Eronning yadroviy dasturi, Gʻazodagi urush, Turkiyada oʻtkazilishi kutilgan tinchlik muzokaralari va neftь narxlari ham muhokama qilinmoqda. Tramp Turkiyada Vladimir Putin va Vladimir Zelenskiy oʻrtasida boʻlishi mumkin boʻlgan muzokaralarda qatnashish niyatini bildirgan (thesun.co.uk).
Qatar tomonidan Trampga 400 million dollarlik Boeing 747-8 samolyoti sovgʻa qilinishi haqida maъlum qilindi. Ushbu samolyot vaqtinchalik yangi Air Force One sifatida foydalanilishi, keyinchalik esa Tramp prezidentlik kutubxonasiga topshirilishi mumkin. Bu sovgʻa AQShda siyosiy tortishuvlarga sabab boʻlmoqda (theguardian.com).
Trampning Yaqin Sharq safari AQShning mintaqadagi taъsirini mustahkamlash, Saudiya bilan aloqalarni rivojlantirish va global masalalar boʻyicha yangi kelishuvlarga erishishni koʻzlagan. Safarning ilk bosqichidayoq u keng koʻlamli siyosiy va iqtisodiy tashabbuslar bilan chiqmoqda.