Turkiya prezidenti qarorgohida “Asriy taʻʻmlar uchrashuvi: Etti mintaqada Turk oshxonasi” koʻrgazmasi ochildi

Turkiyaning birinchi xonimi Emine Erdoʻgʻon homiyligida 21-27 may Turk oshxonasi haftaligi munosabati bilan prezident qarorgohida “Asriy taʻʻmlar uchrashuvi: Etti mintaqada Turk oshxonasi” dasturi tashkillashtirildi. Koʻrgazmaning ochilish marosimida soʻzga chiqqan Turkiyaning birinchi xonimi global oziq-ovqat tizimlari natijasida mahalliy oshxonalar tanazzulga yuz tutayotgani, shu bilan birgalikda, jamiyat salomatligiga ham katta xavf vujudga kelayotganini taʻʻkidladi.

Emine Erdoʻgʻon xonim oʻz nutqida Onadoʻlining ming yillar davomida barpo boʻlgan unumdor oʻlkalariga toʻxtalib: "Onadoʻli insoniyat, tsivilizatsiya va madaniy taraqqiyotining ilm banki kabidir. Ilk urugʻlari oʻn minglab yillar oldin erga qadalgan ajdodlar makonidir. U bir xil tarif bilan ming yillar davomida bir xil osmon ostida, bugungi kunda esa bir xil tariflar bilan pishirilgan qadimiy retseptlar mamlakatidir", - dedi.

Ajdodlardan meros boʻlib qolgan oshxona xazinasi oʻtmish tsivilizatsiyalarining ming yillik urf-odatlari, Onadoʻli saljuqiylari va Usmonlilarning boy imperatorlik anʻʻanalarini qorishtirish natijasida dunyoga kelganini taʻʻkidlagan Emine Erdoʻgʻon: "Asrlar davomida asosda inson boʻlgan tsivilizatsiya gʻoyasi Turk oshxonasining peshtaxtalarida qayta ishlanib, milliy harakterlarimizni ham shakllantirgan. Tanamiz kabi qalblarimizni ham birlashtirgan bu dasturxonlar hamjihatlik va baham koʻrish ruhimizni oziqlantirmoqda. Dunyoga kelishdan oʻlimga qadar, quvonchdan qaygʻuga qadar bir qancha xotiralarimiz, bu dasturxonlarning xilma-xilligi va birlashtiruvchi kuchi bilan tojlangan", - deya qayd etdi.

Turk oshxonasi dunyoning mashhur oshxonalari orasida dunyoga juda kam mazali retseptlarini ochganiga eʻʻtibor qaratgan Emine Erdoʻgʻon: “Maqsadimiz oshxonamizni dunyoga munosib tarzda tanitish va biz ega boʻlib turgan madaniy boyligimizni saqlab, kelajakka loyiq holda olib borishdir va shu bilan birga, bizni 2021 yilda qadrli akademiklar va usta oshpazlar bilan birlashtirdi. “Asriy retseptlar bilan Turk oshxonasi” kitobini nashr etish orqali biz nafaqat oshxona madaniyatimizni tanishtirdik, balki chiqindisiz va barqaror retseptlarimizni ham xalqimiz va butun insoniyat manfaati uchun taklif qildik”, - deya maʻʻlumot berdi.

"Mahalliy oshxonalarning asl retseptlarini saqlab qolishimiz kerak"

Turk oshxonasiga bagʻishlangan 21-27 may haftaligi turk oshxonasini munosib tarzda targʻib qilish uchun noyob imkoniyatlar taqdim etganiga diqqat qaratgan Emine Erdoʻgʻon barcha tegishli muassasalar va xalqning qoʻllab quvvatlashi bilan bu haftaning har qanday millat odami bilan umumiy dasturxon atrofida anʻʻanaviy uchrashuvga aylanishi haqidagi tilaklarini bildirdi. Emine Erdoʻgʻon, jumladan, shunday dedi:

“Biz globallashuv natijasida mahalliy oshxonalarning asl retseptlarini vujudga kelgan madaniy beqaror iqlimdan himoya qilishimiz kerak. Zero, mahalliy ishlab chiqaruvchilarimiz global oziq-ovqat tizimlariga berilib ketar ekan, faqatgina oʻziga xos madaniyatlar eroziyalanmaydi, balki ovqatlanish va ichimlik ichish ham zavqlanish foydasiz isteʻʻmolga aylanadi va bora-bora asta-sekin sogʻligʻimizni yoʻqotamiz”.

Birinchi xonim Erdoʻgʻon oziq-ovqatlarning tabiiyligini yoʻqotishning insonga jismoniy zarari bilan birga maʻʻnaviy zarari ham borligini taʻʻkidlab, shunday davom etdi:

"Dasturxonlar tez pishuvchi gazaklar bilan almashtirilsa, his-tuygʻular soʻnadi, sezgirlik pasayadi, xalqlar oʻziga xosligini yoʻqotib, bir-biriga oʻxshash boʻla boshlaydi. Qalblarni anʻʻanaviy dasturxonlar ham toʻyindirib qoʻyadi. Ovqat pishgan uy haqiqiy uyga aylanadi, yangi non hidi esa ishonch baxsh etadi. Oʻchoqning tutuni tinchlik va osoyishtalikning asosidir. Turkiya oʻlaroq jamiyatimizdagi har bir guruhni bir necha asr davomida taʻʻsir qilgan koʻplab mamlakatlar xalqlari bilan bir dasturxon atrofida birlashtirgan, chuqur ildiz otgan oshxona madaniyatiga ega boʻlishning qiymatini bilamiz va ozoda, sogʻlom, mahalliy va asl ozuqalardan foydalanish butun insoniyatning huquqiga ega boʻlishiga ishonamiz."

Emine Erdoʻgʻon isteʻʻmol qilingan, ichilgan yoki oziqa boʻlgan har qanday oziq-ovqat asta-sekin tabiiyligini yoʻqotib, zaharli holatga aylanib qolayotganini taʻʻkidlab, mikroplastmassalar hattoki ona sutida ham borligini, toza oziq-ovqatga ega boʻlish huquqi yanada dolzarbroq ahamiyat kasb etganini taʻʻkidladi.

Bu borada Emine Erdoʻgʻon xorijda oʻtkaziladigan Turk Oshxonasi haftaligi nishonlanmalari uchun dunyoning eng sogʻliqqa foydali oshxonalaridan biri sifatida tanilgan "Ege oshxonasi"ni tanlashni qimmatli deb topganini maʻʻlum qildi va "Genetik jihatdan barbod boʻlmagan, ajdodlarimiz urugʻi bilan tuproqni zaharlamagan, organik oʻgʻitlar etishtirilib, kimyoviy moddalar bilan ifloslanmasdan dasturxonimizga etib kelib, shifobaxsh retseptlar bilan tayyorlangan mahsulotlardan butun insoniyatning foydalanishiga umid qilaman”, dedi.

Birinchi xonim Erdoʻgʻon turk oshxonasining ahamiyatiga toʻxtalar ekan:

“Turk oshxonasi - mehnat va sabr-toqat birlashganda yuzaga keladigan moʻʻʻjizaning nomi.  Er haydaydigan, urugʻ ekadigan, koʻchat oʻtqazadigan, hosilni oʻrganadigan, xamir qoradigan, uni yoyadigan va boshqa barcha mohir qoʻllarning hamkorlikdagi ishidir. Mamlakatimizning har bir shahrida mahsulot bilan aks etgan va qalbimizni shakllantirgan inson hikoyasi mavjud. Geografik koʻrsatkichi bilan roʻyxatga olingan mahsulotlar bilan biz oʻzligimizni shakllantiradigan hikoyalarni ham himoya qilgan boʻlamiz. Chunki geografik koʻrsatkich erda aks etgan barcha jamgʻarmalarni qamrab oladi. Mahsulotlarimizdan har biri alohida qimmatli va qadrli boʻlgan yangi xalqaro brendlar paydo boʻlishiga chin dildan umid bildiraman va shuni bilishingizni istaymanki, men mahalliy mahsulotlarni qaysi mamlakatda boʻlishidan qatʻʻi nazar himoya qilishga qaratilgan har qanday loyihani chin dildan qoʻllab-quvvatlayman." deya taʻʻkidladi.

Emine Erdoʻgʻon Madaniyat va turizm vazirligining turk madaniyatining yorqin gavhari boʻlgan Turk Oshxonasini targʻib qilish va uning qadriyatlarini asrab-avaylashda muhim vazifalari borligiga eʻʻtibor qaratdi va barcha vazirlik xodimlariga “Asriy retseptlar bilan Turk oshxonasi” kitobi va Turk oshxonasi haftaligi bayramlaridagi saʻʻy-harakatlari uchun minnatdorchilik bildirdi.

Turk oshxonasining mahalliy va global miqyosda munosib qiymatga etishi uchun tadbirlar uyushtirgan hokimlik, boshqarma va xorijiy vakillarga oʻz minnatdorchilik bildirgan Emine Erdoʻgʻon: “Prezident huzuridagi Kommunikatsiya boshqarmasini bu yilgi tadbirlar doirasida amalga oshirgan, Goʻbeklitepedan bugungi kunimizgacha tortib, erlarimizning “toʻlib-toshgan, lekin toʻkilmagan, ortib borayotgan, ammo kamaymagan” unumdorligini oʻrtaga chiqargan ushbu koʻrgazma bilan chin qalbimdan tabriklayman", dedi.

Oʻz nutqida Isroil hujumlari ostida Falastindagi voqealarga ham toʻxtalgan Emine Erdoʻgʻon: "Sizga eslatib oʻtmoqchimanki, Falastindagi vahshiylikning madaniy qirgʻinni oʻz ichiga olganini, bir millatni kiyimidan tortib eguligigacha, tarixiy binolaridan tortib tabiiy goʻzalliklarigacha har jihatdan yoʻq qilishga urinishlar qilinmoqda. Isroil xuddi tovus patlarini olib, oʻzining ustiga yopishmoqchi boʻlgan qargʻaning hikoyasidagi kabi Falastinning madaniyati, tarixi va oshxonasini ochiqdan-ochiq oʻgʻirlamoqchi boʻlsa ham, haqiqatni baralla aytishda davom etamiz”, dedi.

 

Emine Erdoʻgʻon barcha insonlarning bir dasturxonda tinchlik va hamjihatlikda, oʻzaro xilma-xilliklarini saqlagan holda bir dasturxon atrofida jamlanishlari tilaklarini ham bildirdi.

Turkiya prezidenti huzuridagi Kommunikatsiya boshqarmasi boshligʻi Fahrettin Altun, Madaniyat va turizm vaziri Mehmet Nuri Ersoy, elchilar va ularning turmush oʻrtoqlari gastronomiya sohasidagi professor-oʻqituvchilari va talabalari ishtirok etgan tadbirda turk oshxonasining anʻʻanaviy, sogʻliqqa foydali va chiqindisiz madaniy meros va turk oshxonasining boyligini etkazib beruvchi videorolik namoyish etildi.

Turkiyaning 7 viloyatining madaniy merosi va oshpazlik madaniyati namoyish etildi

Emine Erdoʻgʻon dasturdan oldin prezident huzuridagi Kommunikatsiya boshqarmasi boshligʻi Altun va madaniyat va turizm vaziri Ersoy bilan prezident huzuridagi Kommunikatsiya boshqarmasi tomonidan uyushtirilgan Turkiyaning tabiiy, madaniy goʻzalliklari, iqlimi va geografik xilma-xilligi bilan qadimgi tsivilizatsiyalardan meros 7 mintaqaning oshpazlik madaniyati namoyish qilingan koʻrgazma va raqamli namoyish maydonini ziyorat qildi.

Egeydan Sharqiy Onadoʻliga, Qora dengizdan Markaziy Onadoʻligacha boʻlgan turli geografik mintaqalarning tabiiy va madaniy merosi va qishloq xoʻjaligi xilma-xilligini aks ettirgan Prezident Qarorgohi Koʻrgazmalar Zalidagi mahsulotlarni koʻzdan kechirgan Emine Erdoʻgʻon masʻʻullardan maʻʻlumot oldi.

Tajriba institutlarining anʻʻanaviy hunarmandchiligi bilan ishlangan mahsulotlar ham koʻrgazmadan joy olgan

Koʻrgazmada Emine Erdoʻgʻon oʻz homiyligidagi "Toʻqima atlas" loyihasi doirasida ishini orttirgan Tajriba institutlari tomonidan tayyorlangan Turkiyaning Turk oshxonasi va dasturxon madaniyatini aks ettiruvchi anʻʻanaviy hunarmandchilik mahsulotlarini ham koʻzdan kechirdi.

21 geografik hudud koʻrsatilgan mahsulotlar ham koʻrgazmaga qoʻyildi

Tadbirning foye maydonida Emine Erdoʻgʻon oʻzlari tegishli mintaqada madaniyat, turizm va iqtisodiyot kabi koʻplab sohalarga taʻʻsir koʻrsatib, qoʻshimcha qiymat yaratadigan Evropa Ittifoqida roʻyxatdan oʻtgan 21 ta geografik hudud koʻrsatilgan mahsulotlarni oʻz ichiga olgan stendlarni ham ziyorat qildi.

Bu stendlarda Gaziantep paxlavasi, Aydin anjiri, Malatya oʻrigi, Aydin eryongʻogʻi, Milas zaytun moyi, Bayramich mevasi, Tashkoʻpru sarimsogʻi, Giresun doʻmboq yongʻogʻi, Antakya shirinligi, Suruch anori, Chagʻlayanjerit yongʻogʻi, Gemlik zaytuni, Edremit zaytun moyi, Milas yogʻli zaytun, Ayash pomidori, Edremit koʻrfazi yashil chiziqli zaytuni, Marash kukuni va Ezine pishlogʻi ham kiritilgan.

Shuningdek, tadbirda oʻtmishdan kelajakka meros boʻlib qolgan ajdodlar urugʻlari ham namoyish etildi.

Tadbir doirasida mehmonlarga lokum, turk qahvasi va boʻza ichimliklari tortildi.

Koʻrgazmaga 1 oy davomida tashrif buyurish mumkin.