Afrika ülkeleri eski sömürgeci güçlerden tazminat talep ediyor


Sömürge döneminde Avrupa ülkeleri 12,5 milyondan fazla Afrikalıyı kaçırıp gemilere bindirdi. Afrika ada ülkesi Sao Tome ve Principe'nin hükümeti, sömürge politikalarından kaynaklanan zararlar için Portekiz'den tazminat talep edeceğini söyledi.

———
Afrika ülkeleri, yıllarca süren acımasız sömürü, bağımsızlıktan yoksun bırakma, yoksulluk ve kölelik nedeniyle eski sömürgeci güçlerinden parasal tazminat talep ediyor.

Eski sömürgecilerden tazminat talep etme konusu, São Tomé ve Príncipe'nin Portekiz'den tazminat talep etme niyetini açıklamasının ardından daha da önem kazandı. Dört yüzyıl boyunca Avrupa ülkeleri 12,5 milyondan fazla Afrikalıyı köle olarak satılmak üzere gemilerle taşıdı.

Afrikalılar, Brezilya ve Karayipler gibi Amerika kıtasındaki ülkelere getirildi ve onları temel insan haklarından mahrum bırakan koşullar altında Avrupalı yerleşimciler için çalışmaya zorlandı.

Geçen hafta, Afrika ada ülkesi Sao Tome ve Principe'nin hükümeti, sömürge politikalarının neden olduğu zararlar için Portekiz'den tazminat talep edeceğini söyledi.

Portekiz, 1486'dan 1975'e kadar São Tomé ve Príncipe'yi kolonileştirdi ve binlerce insanı köleleştirdi veya yerinden etti. Portekiz hükümeti 50 yıl sonra sömürge geçmişini kabul ederek tazminat ödeyebileceği mesajını veriyor.

Sao Tome ve Principe hükümeti, Portekiz Devlet Başkanı Marcelo Rebelo de Sousa'nın ülkesinin köle ticaretinden ve sömürge suçlarından sorumlu olduğunu ve tazminat ödemesi gerektiğini söylemesinin ardından 23 Nisan'da tazminat isteme niyetini açıkladı.

Angola, Yeşil Burun Adaları, Gine-Bissau, Mozambik gibi ülkelerin sömürgeleştirilmesi maddi zararın yanı sıra kültürel anıtların da yok olmasına neden oldu.

Yaklaşık altı milyon Afrikalı kaçırıldı, Portekiz gemileriyle Atlantik'i geçmeye zorlandı ve başta Brezilya olmak üzere birçok ülkede köle olarak satıldı.

Haiti'deki sivil toplum kuruluşları, Fransa'nın "bağımsızlığının tanınması karşılığında" aldıkları milyarlarca dolarlık tazminatı ödemesini talep ediyor.

Haiti, 300 yıllık sömürge yönetiminin ardından 1804 yılında bölgede bağımsızlığını kazanan ilk ülke oldu.

Haiti'yi 1825'teki bağımsızlığının ardından tanıyan Fransa, ülkeyi büyük tazminatlar ödemek zorunda bıraktı. Bağımsızlıktan sonra kaybedilen gelir için fonlar 1947'ye kadar yıllık olarak ödenecekti.

- Almanya soykırımı tanıdı

Almanya, Namibya'ya 2021 yılında gerçekleştirdiği soykırımın bedeli olarak 1,1 milyar euro ödemeyi kabul etti.
Namibya'nın Almanya'nın Güney Batı Afrika'daki kolonilerinden biri olduğu 1904-1908 yılları arasında, ülkenin en büyük iki topluluğu olan Herero ve Nama halklarının isyanlarını bastırması sırasında onbinlerce insan öldü.

Bölgede yaşayan 65.000-80.000 Herero ve 20.000 Nama halkının neredeyse yarısının öldüğü tahmin ediliyor.

Nijer'de 26 Temmuz 2023'te iktidara gelen cunta, Fransa'nın "yüz yıldan fazla süren sömürgeciliği ve doğal kaynaklarının yağmalanması" nedeniyle tazminat ödemesini istiyor.

Ülke yetkilileri, Afrika'nın yakın tarihine ilişkin tüm arşiv bilgilerinin inceleneceğini ve Fransa'nın Nijer'e olan tüm borçlarının ödenmesi için ayrıntılı bir program hazırlanacağını söylüyor.

Afrika'nın gündeminde tazminat talepleri üst sıralarda yer alırken, Avrupa ülkeleri bu konuda farklı bir duruş sergiliyor.

İngiltere harekete geçmekten kaçınırken, Fransa, Almanya ve Hollanda sömürge döneminde işlenen suçların sorumluluğunu kabul ediyor gibi görünüyor.

Afrika ve Karayip ülkeleri, 2023'te Gana'da yapılacak bir zirvede köleliği sona erdirmek için küresel bir eylem başlatmayı kabul etti.

Aynı zamanda Afrika Birliği, Karayip ülkeleriyle işbirliği yaparak Avrupa ülkelerini "tarihi nitelikteki ağır suçların" bedelini ödemeye ikna etmek için "birleşik cephe" oluşturdu.

Konuyla ilgili

En çok okunan

Tavsiye edilen